کاربران شبکه های محبوب مانند بیت کوین و اتریوم در زمان افزایش تقاضا برای این شبکه ها، با مشکل افزایش شدید کارمزد تراکنش ها مواجه می شوند. با این حال، پروتکل ها، پلتفرم ها و روش هایی وجود دارند که کاربران با استفاده از آنها می توانند کارمزد تراکنش های خود را کاهش دهند.
کارمزد تراکنش چیست و به چه عواملی بستگی دارد؟
کارمزد تراکنش چیست؟
کارمزد تراکنش هزینه ای است که کاربران برای ارسال یک تراکنش یا تعامل با یک قرارداد هوشمند در شبکه بلاک چین می پردازند. در حالی که هزینه گس به کارمزد تراکنش در هر بلاک چین اشاره دارد، این اصطلاح عمدتا برای توصیف کارمزد تراکنش در شبکه اتریوم استفاده می شود.
قرارداد هوشمند چیست؟
کارمزد تراکنش به صورت کسر کوچکی از ارز رمزنگاری بومی شبکه پرداخت می شود. برای مثال، کاربران در شبکه بیت کوین کارمزد انجام تراکنش را به ساتوشی (کسری بسیار کوچک از بیت کوین) و در شبکه اتریوم به gwei پرداخت می کنند.
به دو دلیل مهم کاربران باید هنگام ارسال تراکنش کارمزد پرداخت کنند. اول این که برای تامین امنیت شبکه باید مبلغی را به ماینرها یا اعتبارسنج ها (معروف به نود) پرداخت کنید. بلاک چین های اثبات کار دارای ماینرهایی هستند که با استفاده از قدرت محاسباتی خود الگوریتم های پیچیده را حل کرده و تراکنش ها را تایید می کنند. در مقابل، بلاک چین های اثبات سهام اعتبارسنج هایی دارند که توکن های خود را برای ایمن کردن شبکه، استیکینگ می کنند.
الگوریتم اثبات کار یا PoW چیست و چگونه کار می کند؟
الگوریتم اثبات سهام یا PoS چیست؟
نودهای اعتبارسنج در ازای ایمن نگه داشتن شبکه و اطمینان از عدم انجام تراکنش های تقلبی، کارمزد تراکنش را دریافت می کنند. اعتبارسنج های شبکه این امکان را برای بلاک چین فراهم می کنند تا به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به نهادهای متمرکز عمل کند. آنها همچنین اطمینان می دهند که هیچ گونه فعالیت مخربی در شبکه انجام نمی شود.
دلیل دوم پرداخت کارمزد توسط کاربران، فعال کردن عملیات قراردادهای هوشمند است. این قراردادها برنامه هایی هستند که پس از برآورده شدن شرایط خاص به طور خودکار اجرا می شوند. برای مثال، یک قرارداد هوشمند ممکن است طوری برنامه ریزی شود که توکن ها یا یک توکن NFT را پس از دریافت وجه یا پس از گذشت مدت زمان مشخصی آزاد کند. درست مانند کاربران، قراردادهای هوشمند نیز باید کارمزد بپردازند، چون آنها تراکنش ها را ارسال می کنند.
چگونه یک توکن NFT بسازیم؟
چرا کارمزد تراکنش ها افزایش می یابد؟
کارمزد تراکنش ثابت نیست و براساس متغیرهای زیادی تغییر می کند. یکی از این متغیرها سرعت است؛ به این معنی که نودها تراکنش های دارای کارمزد بالا را در اولویت قرار می دهند و سریع تایید می کنند. از سوی دیگر، تایید تراکنش هایی که کارمزد پایین تری دارند، بیشتر طول می کشد، چون آنها در اولویت نیستند.
اکثر پلتفرم های محبوب (مانند کیف پول ها و صرافی ها) کارمزد یک تراکنش را از پیش، روی سطح متوسط تعیین می کنند. با این حال، کاربران می توانند کارمزد را تغییر دهند. آنها برای انجام فوری تراکنش می توانند کارمزد را افزایش دهند و برای صرفه جویی در هزینه ها، آن را کاهش دهند. انتخاب کارمزد پایین تر باعث طولانی تر شدن روند تایید تراکنش آنها می شود.
عرضه و تقاضا بزرگ ترین عامل در کارمزد بالای تراکنش ها است. هنگامی که یک شبکه بلاک چین با افزایش تقاضا برای انجام تراکنش ها روبرو می شود، کارمزد به طور طبیعی افزایش می یابد، چون عرضه کم تر می شود. این باعث می شود تا نودها تراکنش های دارای کارمزد بالا را زودتر تایید کنند و کاربران برای این که تراکنش هایشان برای تایید در اولویت قرار گیرند، کارمزد را افزایش می دهند. این منجر به جهش قابل توجه کارمزد در شبکه می شود. برای مثال، تصور کنید که متوسط کارمزد تراکنش در یک شبکه 3 دلار است، اما شبکه شلوغ است. بنابراین، بسیاری از کاربران کارمزد 10 دلار را برای تراکنش خود تعیین می کنند. دلایل این کار می تواند شامل یک عرضه اولیه سکه یا عرضه NFT باشد که همه در تلاش برای ورود به آن هستند.
با این حال، تقاضا همچنان افزایش می یابد و زمان تایید تراکنش های دارای کارمزد 10 دلار نیز طولانی می شود. بنابراین، کاربران شروع به پرداخت کارمزد 15 دلاری و سپس 25 و 50 دلاری و غیره می کنند. علاوه بر این، ممکن است ابزارها و محصولات زیادی (مانند عرضه NFTها، ییلد فارمینگ، وام دهی، استقراض، دیفای و غیره) وجود داشته باشند و این می تواند تقاضا برای تراکنش در بخش های مختلف را افزایش دهد. در ماه مه هزینه گس شبکه اتریوم به بالای 450 دلار رسید و دلیل آن راه اندازی پلتفرم Otherside و فروش توکن های غیرمثلی Otherdeed بود.
ایوو گئورگیف، مدیرعامل کیف پول ارز رمزنگاری Ambire، می گوید:
همه ما در وب 3.0 دوست داریم امور مالی سنتی (TradFi) را به چالش بکشیم و نقاط ضعف آن را برجسته کنیم، اما باید اعتراف کرد که این بخش مشکلی به نام کارمزد تراکنش ندارد. کارمزد تراکنش ها در امور مالی سنتی ناچیز است و افراد حتی به آن اهمیتی نمی دهند.
گئورگیف در ادامه می گوید حالا تصور کنید وارد وب 3.0 شده اید و در مواقع شلوغ باید برای معامله توکن هایی به ارزش 150 دلار 30 دلار کارمزد پرداخت کنید. با توجه به این که تراکنش ها در ارز رمزنگاری به مراتب بیشتر از بخش سنتی هستند، مهم است که هزینه های گس به اندازه کافی پایین باشند تا بتوان 1 میلیارد کاربر بعدی را به راحتی جذب بازار ارز رمزنگاری کرد.
اساسا، زمانی که تقاضای زیادی وجود دارد، کاربران برای اطمینان از انجام تراکنش هایشان، مایل هستند کارمزد بالاتری پرداخت کنند. با افزایش کارمزد تراکنش، سایر کاربران کارمزد بالاتری را نسبت به کاربران قبلی در نظر می گیرند تا تراکنش هایشان زودتر تایید شوند. به مرور زمان، این کار باعث افزایش کلی کارمزد تراکنش ها در شبکه بلاک چین می شود.
آنتونی جورجیادس، از بنیانگذاران شبکه Pastel، می گوید:
کارمزد پایین تر منعکس کننده ازدحام کم تر و سختی پایین تر در شبکه بلاک چین است و به کاربران اجازه می دهد تا تراکنش های ارزان تر انجام دهند. علاوه بر این، با کاهش هزینه های گس، هزینه خرید و فهرست دارایی های ارز رمزنگاری نیز کاهش می یابد.
جورجیادس می افزاید، کارمزد بالا همچنین یک عامل بازدارنده برای کاربران جدید و فعلی است که نمی خواهند مبالغ گزافی را برای کارمزد هزینه کنند. پایین نگه داشتن کارمزد (هزینه های گس) مهم است.
راه حل های فعلی برای کارمزد بالای تراکنش‌ها
پروتکل های مختلفی در واکنش به کارمزد بالای تراکنش ها (که معمولا در زمان شلوغی شبکه رخ می دهد) ایجاد شده اند. یکی از محبوب ترین راه حل ها، پلتفرم های لایه دو است.
تفاوت بلاک چین لایه یک و لایه دو چیست؟
پلتفرم های لایه دو بر روی بلاک چین اصلی (لایه یک) کار می کنند و بخشی از تراکنش ها را می گیرند و در خارج از شبکه اصلی تایید می کنند. راه حل لایه دو با تایید تراکنش ها در یک شبکه جداگانه، فشار روی بلاک چین اصلی را کاهش می دهد، از ازدحام آن جلوگیری می کند، کارمزد را پایین نگه می دارد و سرعت را بالا می برد. خود شبکه های لایه دو کارمزد بسیار پایین و سرعت بالاتری دارند. شبکه لایتنینگ، محبوب ترین پلتفرم لایه دو است که به مقیاس پذیری شبکه بیت کوین کمک می کند. پالیگان یکی دیگر از راه حل های لایه دو برای شبکه اتریوم است.
شبکه لایتنینگ(Lightening) چیست؟
یکی دیگر از راه حل های لایه دو محبوب، رول آپ های اثبات با دانش صفر است. این نوع راه حل گروهی از تراکنش ها را از شبکه اصلی می گیرد و به یک تراکنش واحد تبدیل می کند، سپس آن را تایید کرده و اثبات تایید را به شبکه اصلی برمی گرداند. رول آپ های اثبات با دانش صفر، بلاک چین اتریوم را قادر می سازند تا کارمزد تراکنش پایین تری داشته باشد، ظرفیت تراکنش ها را افزایش دهد و آنها را به دلیل کاهش فشار در شبکه اصلی، سریع تر پردازش کند.
پروتکل ها و کیف پول ها نیز اقداماتی را برای کاهش کارمزد تراکنش ها انجام داده اند. برای مثال، کیف پول Ambire دارای ویژگی “Gas Tank” است که به کاربران این امکان را می دهد تا با پیش پرداخت، کارمزد تراکنش را کاهش دهند. این کار با استفاده از اعتبارات برای پرداخت هزینه های گس فعلی و انجام تراکنش در آینده صورت می گیرد. برای مثال، اگر هزینه گس در حال حاضر پایین باشد، کاربر می تواند با استفاده از کارمزد فعلی، تراکنش را پیش پرداخت کند و آن را در آینده ارسال کند. کاربران همچنین می توانند از ارزهای پایدار مانند تتر (USDT) یا یو اس دی کوین (USDC) برای پرداخت هزینه های گس استفاده کنند.
روش های مختلف برای کاهش کارمزد تراکنش‌ها
راه های مختلفی وجود دارند که کاربران می توانند به صورت دستی کارمزد را کاهش دهند و در هزینه های خود صرفه جویی کنند. یکی از این راه ها، زمان بندی تراکنش ها برای دوره هایی که فعالیت در شبکه پایین است و شلوغ نیست. Etherscan متوسط هزینه های گس و همچنین بالاترین و پایین ترین مقدار آن را برای شبکه اتریوم نشان می دهد. کاربران می توانند زمانی که هزینه های گس در پایین ترین حد خود است، تراکنش ها را ارسال کنند تا از کاهش کارمزد سود ببرند.
بسته به کیف پول یا صرافی، کاربران می توانند به صورت دستی کارمزدی را که برای تراکنش ها می پردازند کاهش دهند. البته، این کار می تواند موجب تاخیر در تایید تراکنش آنها شود، چون همانطور که در بالا گفته شد، نودها تراکنش های دارای کارمزد بالاتر را در اولویت قرار می دهند. اگر کاربران کارمزد را بیش از حد پایین در نظر بگیرند، زمان تایید تراکنش آنها طولانی تر می شود. این رویکرد بهتر است در زمان فعالیت بالای شبکه و برای تراکنش ها غیر فوری اتخاذ شود. تراکنش های زمان بندی شده جایگزین بهتری است.