ارزش کل دارایی های قفل شده چیست و چه اهمیتی دارد

از زمان رونق مالی غیرمتمرکز (دیفای) در سال 2020، کارشناسان بازار با نوع جدیدی از سرمایه گذاری مواجه شده اند و به دنبال راه هایی برای سنجش عملکرد آن بوده اند.

TVL چیست؟

به غیر از ارزش بازار، حجم معاملات و عرضه در گردش، یک شاخص دیگر به نام ارزش کل دارایی های قفل شده (TVL) وجود دارد. این شاخص در بین سرمایه گذاران دیفای معروف است و ارزش کل دارایی های سپرده شده (به دلار یا هر ارز فیات) در تمام پروتکل های دیفای یا یک پروژه آن را برآورد می کند.

دارایی های دیفای شامل پاداش ها و بهره هایی هستند که از سرویس های خاصی مانند وام دهی، استیکینگ و استخرهای نقدینگی به دست می آیند. برای مثال، TVL در استیکینگ یک شاخص بسیار مفید برای سرمایه گذارانی است که به دنبال پشتیبانی از پلتفرم های دیفای با بالاترین پاداش هستند. این مقدار کل قفل شده در پروتکل های استیکینگ است و نشان دهنده مقدار دارایی های سپرده شده توسط ارائه دهندگان نقدینگی است.

TVL در سال 2022 به حدود 2 میلیارد دلار رسید که نسبت به 400 میلیون دلار در دو سال گذشته، افزایش قابل توجهی داشته است. با افزایش محبوبیت و ارزش دیفای در بازار ارزهای رمزنگاری، TVL به معیاری مهم برای سرمایه گذارانی تبدیل شده که می خواهند بدانند که آیا کل پروژه ها یا یک پروتکل سالم است و ارزش سرمایه گذاری را دارد یا خیر.

در حالی که TVL به ارزش کل ارزهای قفل شده در یک قرارداد هوشمند اطلاق می شود، برخی شرایط نهفته وجود دارند که ممکن است بر ارزش پروژه های دیفای تاثیر بگذارند.

به غیر از سپرده‌ها، برداشت‌ها و مبلغی که یک پروتکل نگه می‌دارد، عناصر مختلفی هستند که بر ارزش TVL تاثیر می‌گذارند. TVL با ارزش فیات یا توکن بومی یک پروژه تغییر می‌کند. سپرده‌های برخی از پروتکل‌ها ممکن است به صورت توکن بومی پروژه باشند، بنابراین ارزش TVL با قیمت آن تغییر می‌کند. اگر قیمت یک توکن خاص افزایش یابد، TVL پروتکل نیز افزایش می‌یابد.

چرا TVL در دیفای مهم است؟

هنگامی که TVL یک پلتفرم دیفای افزایش می یابد، نقدینگی، محبوبیت و کاربردپذیری آن افزایش می یابد. این عوامل به موفقیت پروژه کمک می کنند. TVL  بالاتر به این معناست که سرمایه بیشتری در پروتکل های دیفای قفل می شود و سرمایه گذاران از مزایا و درآمدهای بیشتری برخوردار می شوند. TVL کمتر به معنای سرمایه کم تر است و در نتیجه سود و بازدهی نیز به همان مقدار کم می شود.

سهم بازار پروتکل های دیفای را می توان به راحتی از طریق شرکت های تحلیلی مانند دیفای پالس ( DeFi Pulse) و دیفای لاما (DefiLlama) تشخیص داد. این شرکت ها داده هایی را در مورد میزان دارایی های رمزنگاری قفل شده در قراردادهای هوشمند مربوطه ارائه می دهند.

سرمایه گذاران دیفای که TVL را از طریق دیفای پالس ردیابی می کنند، باید بدانند که این پلتفرم وضعیت قراردادهای هوشمند پروتکل ها را در بلاک چین اتریوم و تنها با استخراج کل موجودی توکن های اتریوم و ERC-20 بررسی می کند. از سوی دیگر، دیفای لاما TVL را با استخراج کل موجودی تمام پروتکل های دیفای یا موجودی تک تک پروژه ها محاسبه می کند.

TVL چگونه محاسبه می شود؟

با این حال، سرمایه گذاران می توانند با استفاده از TVL بالا، پروتکل های پایدارتری را انتخاب کنند که چشم انداز مطمئن تری دارند. TVL بالاتر بهتر است، چون نشان دهنده یک پلتفرم سالم و کارآمد، دارای تقاضای بالا، تیم توسعه دهنده قوی و موارد استفاده ارزشمند است. همه این عوامل باعث می شوند که سرمایه گذاران زیادی جذب یک پروژه شوند و به افزایش TVL در آن پروژه کمک کنند.

از طرفی، اگر یک پروتکل با TVL پایین، سود بالایی ارائه می دهد، باید آن را یک هشدار در نظر گرفت. برای مثال، اینها ممکن است تبلیغاتی برای پلتفرم های جدیدی باشند که می خواهند سهم بازار خود را به دست آوردند. اما می توانند کلاهبرداری نیز باشند، چون سرمایه گذاران کمی به دارایی های آنها اعتماد کرده اند.

سه فاکتور اصلی برای محاسبه TVL پروتکل دیفای در نظر گرفته می‌شود: محاسبه مقدار عرضه یک پروژه، حداکثر عرضه در گردش قابل دسترس و قیمت لحظه ای توکن.

محاسبه TVL ارز رمزنگاری ساده است. ابتدا باید ارزش بازار یک دارایی را با ضرب کردن مقدار عرضه توکن پروژه دیفای در قیمت لحظه ای آن به دست آورد. سپس، ارزش بازار را بر حداکثر عرضه در گردش تقسیم کرد تا TVL به دست آید.

با تقسیم ارزش کل بازار یک دارایی قفل شده بر ارزش کل قفل شده آن، نسبت TVL به دست می آید. این نسبت می تواند به تعیین این که آیا یک دارایی دیفای کم تر یا بیشتر از ارزش واقعی اش ارزش گذاری شده، کمک کند. اگر نسبت TVL کمتر از 1 باشد، ارزش دارایی معمولا کم تر از ارزش واقعی آن بوده و برای سرمایه گذاران جذاب تر است. زمانی که ارزش بازار بیشتر از TVL می شود، ممکن است ارزش دارایی بیشتر از ارزش واقعی آن باشد و دیگر جایی برای رشد نداشته باشد.

کدام پروژه ارز رمزنگاری بالاترین TVL را دارد؟

طبق داده های دیفای لاما، در ابتدای سال 2020، مجموع TVL در تمام پلتفرم های دیفای حدود 630 میلیون دلار بود. در سه ماهه اول سال 2022، این مقدار به بیش از 172 میلیارد دلار رسید.

در آن زمان، بیش از نیمی از TVL متعلق به پروتکل میکر دائو (MakerDAO) بود. این پروتکل در کنار پروتکل های کرو و آوه، هنوز یکی از بزرگترین پروتکل های دیفای از لحاظ TVL است. کرو با در اختیار داشتن 9.7 درصد از سهم بازار و 17 میلیارد دلار TVL، رتبه اول را از لحاظ TVL دارد. پس از آن لیدو با 15.4 میلیارد دلار و میکر دائو با 11.5 میلیارد دلار قرار دارند.

بزرگ ترین شبکه از لحاظ TVL

حدود 500 پروتکل در شبکه اتریوم وجود دارد. TVL این شبکه تقریبا 73 میلیارد دلار و سهم بازار آن 64 درصد است. بعد از اتریوم، بی ان بی اسمارت چین (BNB Smart Chain) با 7.7 درصد از سهم بازار و 8.74 میلیارد دلار TVL، آوالانچ با 5.21 میلیارد دلار TVL و سهم بازار 4.5 درصد و سولانا با 4.19 میلیارد دلار TVL و سهم بازار 3.68 درصد، به ترتیب در رده های دوم، سوم و چهارم قرار دارند.

شاخص ارزش کل دارایی های قفل شده در تمام شبکه ها نشان می دهد که اتریوم بالاترین TVL را دارد. در واقع، TVL یک شاخص عالی برای بخش دیفای است و احتمالا بیشترین استفاده را برای ارزیابی سلامت و رشد بازار دارد. در حالی که رشد TVL چشم انداز مثبتی را برای بازار نشان می دهد، اما باید احتیاط کرد، چون تفسیر دقیق این شاخص تقریبا غیرممکن است.

نوسانات بازار یکی از فاکتورهای اصلی است که می تواند بر ارزش دارایی های قفل شده تاثیر بگذارد. نوسانات قیمت اتریوم می توانند بیشترین تاثیر را بر TVL بگذارند، چون اکثرا دارایی های قفل شده در این شبکه قرار دارند. افزایش قابل توجه قیمت اتریوم از سال 2020، بدون شک بر TVL دیفای تاثیر گذاشت، این بدان معناست که ارزش کل قفل شده می تواند بدون ورود هیچ کاربر یا سرمایه جدیدی به دیفای افزایش یابد.

علاوه بر این، به دلیل ماهیت سرویس های دیفای، پول می تواند به راحتی جابجا شود و چندین بار محاسبه شود، بنابراین در برآورد ظرفیت نقدینگی پروتکل ها اشتباه می شود. مانند هر شاخص دیگری، TVL تخمینی از وضعیت بازار است و به دلیل نقص و تقریب آن، نباید استراتژی سرمایه گذار را تعیین کند.