معرفی شبکه آربیتروم و بزرگ ترین پروژه های دیفای ساخته شده روی آن

بخش مالی غیرمتمرکز (دیفای) در نقش یک عامل متحول کننده در دنیای فناوری بلاک چین ظاهر شده است و افراد را قادر می سازد تا بدون اتکا به واسطه های شخص ثالث مالی سنتی، در فعالیت های مالی شرکت کنند. در میان پلتفرم های مختلفی که در بخش دیفای وجود دارند، آربیتروم (ARB) به دلیل مقیاس پذیری و کارآیی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
دیفای چیست؟ اهداف، مزایا و موارد استفاده آن چه هستند؟

آربیتروم که بر روی شبکه اتریوم ایجاد شده، یک راه حل لایه دو است که سرعت پردازش تراکنش ها را افزایش و کارمزد آنها را کاهش می دهد. در این مطلب، درباره شبکه آربیتروم و پروژه های بزرگ دیفای در این شبکه بحث خواهیم کرد.
تفاوت بلاک چین لایه یک و لایه دو چیست؟

آربیتروم چیست؟

آربیتروم یک راه حل لایه دو در شبکه اتریوم است که برای تسریع زمان تراکنش، افزایش مقیاس پذیری و ارتقای امنیت شبکه طراحی شده است. آربیتروم امکان انجام تراکنش ها و ذخیره داده ها را در خارج از شبکه اتریوم فراهم می کند و پس از تایید و گروه بندی تراکنش ها، آنها را به این شبکه برگشت می دهد.

آربیتروم که محصول فکری شرکت تحقیق و توسعه بلاک چین آفچین لبز (Offchain Labs) بود، در سال 2018 شروع به کار کرد. اِد فِلتن (Ed Felten)، هری کالوندر (Harry Kalodner) و استیون گولدفدر (Steven Goldfeder) با همکاری هم اصول نظری آربیتروم را از طریق یک وایت پیپر مفصل در دانشگاه پرینستون ارائه کردند.

پس از یک دوره کامل از آزمایش های بتا در اواسط سال 2020، اولین نسخه آربیتروم در شبکه اصلی اتریوم در آگوست 2021 راه اندازی شد. با استقبال گسترده  پروژه های معروف ارز رمزنگاری مانند چین لینک، یونی سواپ و آوه از آربیتروم و پذیرش آن، این راه حل لایه دو به سرعت در اکوسیستم اتریوم محبوب شد.
یونی سواپ چیست و چگونه می توان از این صرافی استفاده کرد؟

مکانیسم شبکه آربیتروم

آربیتروم از قابلیت قراردادهای هوشمند استفاده می کند تا بلاک چین اتریوم را کاربر پسندتر و کارآمدتر کند. این کار با تسهیل انتقال اطلاعات تراکنش بین زنجیره اصلی و زنجیره های فرعی از طریق فناوری “رول آپ های آپتیمیستیک” انجام می شود.

رول (roll) در لغت به معنای پیچیده شده یا جمع آوری شده است، اما واژه “rollup” در برنامه نویسی و بلاک چین به معنای “داده های جمع آوری شده” است. واژه “Optimistic” به معنی “خوش بین” است.

رول آپ در واقع یک راه حل مقیاس پذیری است که از امنیت قوی شبکه اتریوم بهره می برد و در نتیجه امکان استفاده از قراردادهای هوشمند شبکه اصلی با تغییرات جزئی را فراهم می کند. رول آپ کاربردی ترین ویژگی ها و قابلیت ها را از کانال های لایه دو و شبکه های فرعی گلچین می کند.

رول آپ های آپتیمیستیک

رول آپ های آپتیمیستیک تراکنش ها را در خارج از شبکه اتریوم انجام می دهند، ولی داده های تراکنش را در شبکه اصلی ثبت می کنند. از اصطلاح “optimistic” یا “خوش بین ” استفاده شده، چون این رول ها فرض می کنند که داده های تراکنش های خارج از شبکه معتبر هستند و برای تایید گروهی تراکنش ها نیازی به ارسال مدارک نیست و همچنین، هیچ فرد یا نهادی برای پنهان یا جعل کردن تراکنش های بلاک ها تلاش نخواهد کرد.

تایید این تراکنش ها از طریق یک سیستم اثبات تقلب زمان بندی شده انجام می شود که تراکنش های جعلی و اشتباه محاسبه شده را شناسایی می کند. هر تایید کننده شبکه می تواند با ارائه یک اثبات تقلب، نتایج تراکنش رول آپ را رد کند.

اگر تقلب اثبات شود، تراکنش های رول آپ که به اشتباه انجام شده اند باید مجدد انجام شوند و سیستم نیز طبق آن به روز می شود، در حالی که تایید کننده خطاکار جریمه می شود. اگر تقلب اثبات نشود و دوره اعتراض سپری شود، تراکنش های رول آپ در شبکه اصلی اتریوم معتبر تلقی می شوند.

علاوه بر این، آربیتروم یک ماشین مجازی اختصاصی دارد که به ماشین مجازی آربیتروم (AVM) معروف است. AVM که در بالای EthBridge قرار دارد، در قالب لایه اجرا برای قراردادهای هوشمند سازگار عمل می کند.

ویژگی های متمایز آربیتروم

برخی از ویژگی ها و عواملی که آربیتروم را از سایر راه حل های لایه دو متمایز می کند و آن را برای کاربران و توسعه دهندگان جذاب می کند، به شرح زیر هستند:

• مقیاس پذیری: آربیتروم ظرفیت پذیرش تراکنش ها را در شبکه اصلی اتریوم به طور قابل توجهی افزایش داده، از ازدحام این شبکه کاسته و کارمزد تراکنش ها را کاهش داده است.
• قابلیت همکاری: آربیتروم یک راه حل مقیاس پذیری لایه دو برای اتریوم است که با تمام قراردادهای هوشمند و توکن های مبتنی بر این شبکه سازگاری دارد، بدون این که نیازی به تغییر کد باشد. این سهولت جابجایی محبوبیت آن را در بین توسعه دهندگان افزایش داده است.
• امنیت: با وجود این که آربیتروم در یک لایه دو جداگانه کار می کند، امنیت شبکه اصلی اتریوم را حفظ می کند، از این رو توسط شبکه غیرمتمرکزی از ماینرها یا اعتبارسنج های اتریوم ایمن می شود.
• غیرمتمرکز بودن: برخلاف برخی راه حل های مقیاس پذیری که به گروه محدودی از اعبتارسنج ها متکی هستند، آربیتروم بر پایه غیرمتمرکز بودن بنا شده که این امنیت و اعتماد به سیستم را افزایش می دهد.
• TVL قابل توجه: آربیتروم که از لحاظ دارایی های قفل شده (TVL) خیلی سریع به جایگاه چهارم رسیده و در حال حاضر بیش از 2.3 میلیارد دلار دارایی استیکینگ شده در شبکه خود دارد. این رقم قابل توجه نشان دهنده اعتماد سهامداران به پتانسیل آربیتروم است که می تواند محبوبیت آن را افزایش دهد.

در ادامه برخی از پروژه های برتر دیفای و ویژگی های آنها را بررسی خواهیم کرد که شبکه آربیتروم را به عنوان راه حل لایه دو انتخاب کرده اند.

پروژه های بزرگ دیفای در شبکه آربیتروم

با کاوش بیشتر در اکوسیستم آربیتروم طیف وسیعی از پروژه های بزرگ دیفای را پیدا می کنیم که از قابلیت های منحصر به فرد این شبکه استفاده می کنند. در زیر برخی از پروژه های برتر دیفای در شبکه آربیتروم و همچنین علت انتخاب این شبکه از سوی آنها را بررسی می کنیم.

جی‌ام‌ایکس (GMX)

جی‌ام‌ایکس در صدر فهرست پروژه های بزرگ روی شبکه آربیتروم قرار دارد. جی‌ام‌ایکس یک صرافی غیرمتمرکز معاملات آتی دائمی است که برای اولین بار در سال 2021 روی آربیتروم راه اندازی شد. این صرافی غیرمتمرکز امکان معاملات آنچین و بدون نیاز به مجوز را برای مجموعه ای از توکن ها، از جمله بیت کوین، اتریوم، آوالانچ و یونی سواپ فراهم می کند.

جی‌ام‌ایکس پیشرفت خیلی سریعی داشته و با حجم معاملات بیش از 100 میلیارد دلاری تبدیل به محبوب ترین صرافی دیفای در آربیتروم شده است. این صرافی بیش از 224000 کاربر دارد.

ویژگی های صرافی جی‌ام‌ایکس 

کاهش ریسک لیکوئید شدن: جی‌ام‌ایکس از مجموعه ای از فیدهای قیمت با کیفیت بالا برای تعیین زمان وقوع لیکوئید شدن موقعیت استفاده می کند و تضمین می دهد که موقعیت ها حتی در طول فتیله های مقطعی حفظ می شوند.

صرفه جویی در هزینه ها: کاربران در جی‌ام‌ایکس می توانند با حداقل اسپرد و اثر قیمت صفر ( price impact) وارد موقعیت ها شده و از آنها خارج شوند.  price impact به اختلاف بین قیمت فعلی بازار و قیمت هنگام سواپ گفته می شود. کاربران می توانند با قیمت مناسب و بدون متحمل شدن هزینه های اضافی در جی‌ام‌ایکس معامله کنند.

سواپ ساده: جی‌ام‌ایکس یک رابط سواپ کاربرپسند دارد که این امکان را به کاربر می دهد تا به راحتی وارد موقعیت شود. کاربران می توانند دارایی موجود در موقعیت خود را با دارایی های پشتیبانی شده توسط این صرافی سواپ کنند.

رادیانت (Radiant)

رادیانت یکی دیگر از پلتفرم های دیفای در شبکه آربیتروم است که قصد دارد به بزرگ ترین پلتفرم همه کاره در بازار تبدیل شود. کاربران می توانند دارایی ها را از شبکه های بزرگ به رادیانت واریز کنند و دارایی های پشتیبانی شده در شبکه های مختلف را وام بگیرند. هدف اصلی رادیانت یکپارچه سازی نقدینگی پراکنده ای است که در حال حاضر در 10 لایه جایگزین برتر توزیع شده است.

رادیانت از توکن RDNT در پروتکل وام‌دهی خود استفاده می کند و به ارائه دهندگان نقدینگی روی این پلتفرم پاداش می دهد. نسخه دوم رادیانت که شرکت های پک‌شیلد (PeckShield) و سالیدیتی فایننس (Solidity Finance) ممیزی آن را بر عهده دارند، امکان قرض گرفتن و قرض دادن بین زنجیره ای را برای دارایی هایی مانند بیت کوین، اتریوم و یو اس دی کوین فراهم می کند و دارایی های بعدی از طریق رای گیری رادیانت دائو انتخاب می شوند.

وستا فایننس (Vesta Finance)

وستا فایننس یک پلتفرم وام دهی با وثیقه در شبکه آربیتروم است که به کاربران اجازه می دهد دارایی های خود را وثیقه بگذارند و ارز پایدار VST را ایجاد کنند که به آدرس اتریوم آنها ارسال می شود. این سیستم ارزش توکن VST را به صورت الگوریتمی کنترل می کند تا قیمت ثابت 1 دلاری آن حفظ شود.

ویژگی های مهم وستا فایننس عبارتند از:

ارز پایدار بومی آربیتروم: وستا فایننس ارز پایدار VST را معرفی می کند که یک ارز پایدار در شبکه آربیتروم است. کاربران می توانند با واریز دارایی های رمزنگاری پشتیبانی شده توسط این پلتفرم و وثیقه قرار دادن آنها، وام بگیرند و توکن VST را ایجاد کنند.

وام بر حسب تقاضا: وستا فایننس این فرصت را به کاربران می دهد تا با وثیقه قرار دادن دارایی های خود، وام با کمترین نرخ بهره موجود در بازار بگیرند. کاربران این حق را دارند که دارایی های وام گرفته شده را طبق میل خود استفاده کنند و هر زمان که بخواهند آن را بازپرداخت کنند.

کسب بازدهی با حداقل ریسک: کاربران با ارائه نقدینگی در استخرهای نقدینگی VST می توانند سهم نسبتا خوبی از کارمزد تراکنش های پروتکل را از طریق برنامه های مختلف پاداش دریافت کنند. وستا فایننس کاهش ریسک را در اولویت قرار می دهد و این امکان را برای کاربران فراهم می کند تا با حفظ امنیت، سود کسب کنند.

کملوت (Camelot)

کملوت یک صرافی غیرمتمرکز جامعه محور و مبتنی بر اکوسیستم است که در شبکه آربیتروم ساخته شده است. کملوت به عنوان یکی از پروژه های امیدوارکننده، بسیار کارآمد و قابل تنظیم است که به توسعه دهندگان و کاربران این امکان را می دهد تا از زیرساخت اختصاصی آن برای نقدینگی پایدار استفاده کنند. این صرافی فراتر از طراحی سنتی صرافی های غیرمتمرکز حرکت می کند تا روی ارائه یک رویکرد مناسب که ترکیب پذیری را در اولویت قرار می دهد تمرکز کند.

یکی از ویژگی های مهم کملوت، معرفی رویکرد نقدینگی کاملا جدید براساس موقعیت های استیکینگ NFT است. این موقعیت های سودآور مانند یک لایه اضافی در بالای توکن های LP سنتی عمل می کنند و ویژگی های جدیدی را اضافه می کنند که هم برای کاربران و هم برای پروتکل ها مفید خواهند بود. استراتژی بدون نیاز به مجوز کملوت به پروژه ها اجازه می دهد تا بدون نیاز به مداخله تیم مستقیما با پروتکل تعامل داشته باشند. این صرافی غیرمتمرکز دو توکن به نام GRAIL و xGRAIL دارد که هر دو برای پاداش استفاده می شوند. کملوت با سیستم توکن دوگانه خود و اعمال کنترل بر جریان عرضه بازار، پایداری طولانی مدت را تضمین می کند.