با توجه به محدودیت های بایننس مخصوصا برای کاربران ایرانی، صرافی های غیرمتمرکز که در آنها نیاز به احراز هویت نیست و محدودیت هایی در این زمینه وجود ندارد، می تواند جایگزین مناسبی برای بایننس باشند. یکی از این صرافی ها، یونی سواپ است.
یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که بر روی بلاک چین اتریوم قرار دارد. اغلب معاملات رمزنگاری در صرافی های متمرکز مثل کوین بیس یا بایننس انجام می شوند. این پلتفرم ها توسط یک واحد(شرکتی که صرافی را اداره می کند) اداره می شوند و در واقع دارایی کاربران تحت کنترل آنها است و از سیستم سفارش گذاری سنتی برای انجام معاملات استفاده می شود.
در سیستم سفارش گذاری سنتی که Order book نام دارد، سفارشات خرید و فروش در یک لیست همراه با قیمتی که قصد انجام معامله در آن سطح را دارند، قرار داده می شوند. مقدار سفارشات خرید و فروش باز برای یک دارایی به عنوان عمق بازار(market depth) شناخته می شود. به منظور انجام موفق یک مبادله با استفاده از این سیستم، سفارش خرید باید با سفارش فروش در طرف مقابل در دفتر سفارشات با همان مقدار و قیمت مطابقت داشته باشد و بالعکس.
به عنوان مثال اگر بخواهید یک بیت کوین را با قیمت 60000 دلار در یک صرافی متمرکز بفروشید، باید منتظر بمانید تا خریداری برای خرید یک بیت کوین یا بیشتر در این سطح قیمت پیدا شود.
مشکل اصلی در این نوع سیستم نقدینگی است که در این مورد به عمق و تعداد سفارشاتی که در هر لحظه در دفتر سفارشات ثبت می شود، اشاره دارد. اگر نقدینگی کم باشد بدان معنا خواهد بود که ممکن است معامله گران نتوانند سفارشات خرید یا فروش خود را تکمیل کنند.
برای درک بهتر موضوع، فرض کنید در یک بازار صاحب یک مغازه مواد غذایی هستید. اگر بازار شلوغ باشد و محصولات ارائه شده و خریداران زیاد باشند، نقدینگی بازار زیاد است. اما اگر بازار آرام باشد و خرید و فروش کمی در بازار وجود داشته باشد، بازار ساکن یا محدود است.
یونی سواپ چیست؟
یونی سواپ یک صرافی کاملا متفاوت با ویژگی غیرمتمرکز بودن است. به این معنی که متعلق به یک شرکت یا فرد خاصی نیست و از یک مدل تجاری نسبتا جدید به نام پروتکل نقدینگی خودکار استفاده می کند.
یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را می دهد تا هر نوع توکن مبتنی بر ERC20 شبکه اتریوم را از طریق کیف پول هایی مثل متاماسک یا کوین بیس ولت مبادله کنند. بدون نیاز به هر گونه واریز یا برداشت و با استفاده از استخر نقدینگی به جای ثبت سفارش.
پلتفرم یونی سواپ در سال 2018 بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شد و دومین پروژه بزرگ رمزنگاری از نظر سرمایه بازار بود. این پلتفرم کلیه توکن های ERC20 و سرویس های کیف پول های زیرساختی مثل متامسک و مای اترولت را پشتیبانی می کند.
برای آشنایی با استاندارد ERC20 و توکن های آن می توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:
استاندارد ERC-20 چیست؟ توکن های ERC20 چگونه ایجاد می شوند؟
یونی سواپ همچنین کاملا متن باز است، به این معنی که هر کسی می تواند کد آن را برای ایجاد صرافی غیرمتمرکز خود کپی کند. حتی به کاربران این امکان داده شده تا توکن ها را به صورت رایگان در صرافی لیست کنند. صرافی های متمرکز هزینه های بسیار بالایی را برای لیست کردن توکن های جدید دریافت می کنند. این یک تفاوت قابل توجه بین صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز است.
از آنجا که یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است، به این معنی است که کاربران برعکس صرافی های متمرکز، کنترل تمام دارایی خود را دارند. با در اختیار داشتن کلیدهایی خصوصی، خطر از دست دادن دارایی ها در صورت هک شدن صرافی از بین می رود.
طبق آخرین آمار، یونی سواپ در حال حاضر چهارمین پلتفرم مالی غیرمتمرکز است و بیش از 3 میلیارد دلار دارایی رمزنگاری در پروتکل آن قفل شده است.
یونی سواپ چطور کار می کند
یونی سواپ با 2 قرارداد هوشمند اجرا می شود. یک قرارداد مبادله و یک قرارداد فکتوری(Factory). در واقع اینها برنامه های رایانه ای خودکار هستند که برای انجام عملکردهای خاص در صورت برآورده شدن شرایط خاص طراحی شده اند. در اینجا قرارداد هوشمند Factory برای افزودن توکن های جدید به پلتفرم استفاده می شود و قرارداد مبادله، تبادل بین تمام توکن ها را تسهیل می کند. هر توکن مبتنی بر شبکه اتریوم(ERC20) را می توان با توکن ERC20 دیگر مبادله کرد.
پروتکل نقدینگی خودکار(Automated liquidity protocol)
روشی که یونی سواپ مشکل نقدینگی در صرافی های متمرکز را حل می کند از طریق یک پروتکل نقدینگی خودکار است. این کار با هدف ایجاد انگیزه برای افرادی که در صرافی ها مبادله انجام می دهند صورت گرفته تا تبدیل به ارائه دهندگان نقدینگی(LP) شوند:
کاربران یونی سواپ نقدینگی خود را با هم جمع کرده(استخر یا pool) تا صندوقی را ایجاد کنند که برای انجام تمام معاملات روی این پلتفرم استفاده می شود. هر توکن دارای استخر مخصوص خود است که کاربران می توانند در آن مشارکت کنند و قیمت هر توکن با استفاده از الگوریتم ریاضی که توسط رایانه اجرا می شود، مشخص خواهد شد.
با این سیستم، خریدار یا فروشنده مجبور نیست منتظر پیدا شدن طرف مقابل برای تکمیل معامله باشد. در عوض آنها می توانند هر معامله ای را فورا و با قیمت مشخص انجام دهند، به شرطی که نقدینگی کافی برای انجام معامله در استخر وجود داشته باشد.
در ازای تامین سرمایه، هر LP یک توکن دریافت می کند که نشان دهنده سهم مشارکت در استخر است. به عنوان مثال اگر مبلغ 10000 دلار در یک استخر که دارای 100000 دلار نقدینگی است، سرمایه گذاری کنید، یک توکن برای سرمایه گذاری 10 درصدی خود دریافت می کنید. از این توکن می توان به عنوان پرداخت بخشی از کارمزد تراکنش ها استفاده کرد. یونی سواپ برای هر معامله ای که روی پلتفرم انجام می شود، 0.3 درصد کارمزد از کاربران دریافت می کند و به طور خودکار آن را به ذخیره نقدینگی اضافه می کند.
هر زمان که LP تصمیم به خروج از استخر بگیرد، بخشی از کل کارمزدهای واریز شده به استخر را نسبت به مبلغی که سرمایه گذاری کرده، دریافت می کند. توکن دریافتی و سوابق آنها ثبت شده و سپس از استخر حذف می شود.
پس از ارتقاء نسخه دوم یونی سواپ، پروتکل محاسباتی کارمزد جدیدی ارائه شد که می تواند از طریق رای جامعه روشن یا خاموش شود و در اصل 0.05 درصد از هر 0.3 درصد کارمزد معاملات را به صندوق یونی سواپ ارسال می کند تا هزینه توسعه در آینده را تامین کند. در حال حاضر این گزینه خاموش است. با این حال اگر همیشه روشن شود به این معنی است که LPها 0.25 درصد از کارمزد تراکنش ها که به استخر واریز می شود را دریافت خواهند کرد.
نحوه تعیین قیمت توکن
یکی دیگر از عناصر مهم این سیستم نحوه تعیین قیمت هر توکن است. به جای سیستم ثبت سفارش که در آن قیمت هر دارایی توسط بالاترین قیمت خرید و پایین ترین قیمت فروش تعیین می شود، یونی سواپ از یک سیستم بازار ساز خودکار استفاده می کند. این روش جایگزین برای مشخص کردن قیمت دارایی، بر اساس عرضه و تقاضای آن دارایی و از یک ممعادله قدیمی استفاده می کند. این سیستم با افزایش و کاهش قیمت ارز بسته به نسبت تعداد ارز موجود در استخر کار می کند.
ذکر این نکته ضروری است که هرگاه شخصی قصد اضافه کردن یک توکن ERC20 جدید را به یونی سواپ داشته باشد، باید مقدار مشخصی از آن توکن را به همراه مقدار مساوی از یک توکن ERC20 دیگر برای شروع به استخر نقدینگی واریز کند.
معادله ای که بر اساس آن قیمت تعیین می شود به صورت زیر است:
x*y= k
در این معادله x برابر است با مقدار توکن A و مقدار y برابر است با مقدار توکن B. همچنین k یک مقدار ثابت است که تغییر نمی کند.
به عنوان مثال فردی می خواهد با استفاده از استخر چین لینک/ اتریوم یونی سواپ، چین لینک را با اتریوم مبادله کند. حالا این فرد مقدار زیادی چین لینک به استخر اضافه می کند که باعث می شود نسبت چین لینک به اتریوم افزایش یابد. از آنجا که مقدار k باید ثابت بماند، به این معنی است که قیمت اتریوم افزایش می یابد در حالی که قیمت چین لینک در استخر کاهش می یابد. بنابراین هر چه چین لینک بیشتری وارد شود اتریوم کمتری دریافت می کند، زیرا قیمت اتریوم افزایش می یابد.
اندازه استخر نقدینگی تعیین خواهد کرد که قیمت توکن ها در طول معامله چقدر تغییر خواهد کرد. هر چه پول یا نقدینگی بیشتر باشد، انجام معاملات بزرگتر بدون این که قیمت سقوط شدیدی داشته باشد، آسان تر خواهد بود.
آربیتراژ
تریدرهای آربیتراژ جزء ضروری اکوسیستم یونی سواپ هستند. این تریدرها متخصص یافتن مغایرت قیمت در چند صرافی هستند و از این اختلاف برای کسب سود استفاده می کنند. برای مثال اگر قیمت بیت کوین در صرافی کراکن 35500 دلار باشد و در همان لحظه در بایننس 35450 دلار معامله می شود، می توانید بیت کوین را از بایننس بخرید و در کراکن بفروشید و به این ترتیب به راحتی سود کسب کنید. در صورت انجام معامله با حجم زیاد، می توان سود قابل توجهی را با ریسک نسبتا پایینی کسب کرد.
کاری که تریدرهای آربیتراژ در یونی سواپ انجام می دهند این است که توکن هایی را پیدا کنند که بالاتر یا کمتر از متوسط قیمت بازار معامله می شوند. در نتیجه انجام معاملات بزرگ باعث ایجاد عدم تعادل در استخر و کاهش یا افزایش قیمت شده و خرید و فروش ها بر اساس آن انجام می شود. تریدرها این کار را تا زمانی انجام می دهند که قیمت تعدیل شده با قیمت سایر صرافی ها منطبق شود و دیگر سودی نداشته باشد. این رابطه هماهنگ بین سیستم سازنده بازار و تریدرهای آربیتراژ چیزی است که باعث انطباق قیمت توکن یونی سواپ با بقیه صرافی ها و بازارها می شود.
نحوه استفاده از یونی سواپ
شروع به کار با یونی سواپ نسبتا ساده است. با این حال مطمئن شوید که کیف پول شمما توکن های ERC20 را پشتیبانی می کند. مثل تراست والت و متامسک.
اگر کیف پول شما از توکن های ERC20 پشتیبانی می کند باید در آن موجودی اتریوم داشته باشید تا بتوانید در یونی سواپ معامله کنید و کارمزد تراکنش ها را بپردازید. بسته به شلوغی و تراکم شبکه کارمزد متفاوت خواهد بود.
اغلب کیف پول های سازگار با شبکه اتریوم و ERC20 برای انجام تراکنش از طریق بلاک چین اتریوم سه حق انتخاب به شما می دهند: کند، متوسط و سریع. کند پایین ترین و ارزان ترین کارمزد را دارد و سریع بیشترین کارمزد. مقدار متوسط بین این دو مقدار است. در واقع این مورد تعیین می کند که تراکنش شما توسط استخراج کنندگان شبکه اتریوم با چه سرعتی پردازش می شود.
مراحل تبدیل
1) به سایت uniswap.org بروید.
2) روی Launch App در گوشه بالا و سمت راست کلیک کنید.
3) حالا روی Connect wallet در بالا سمت راست صفحه کلیک کنید و کیف پول خودتان را انتخاب نمایید.
4) وارد کیف پول خود شوید و اجازه دهید به یونی سواپ وصل شود. در صفحه به شما این امکان را می دهد که مستقیما با استفاده از گزینه های موجود بخش از(from) و به(to) توکن های مورد نظر خود را انتخاب کنید.
6) ارزی را که قصد تبادل آنها را دارید انتخاب کنید، مقدار را وارد کرده و روی swap کلیک کنید.
7) پنجره پیش نمایش تراکنش ظاهر می شود و باید تراکنش را در کیف پول ERC20 خود تایید کنید.
8) منتظر باشید تا تراکنش در بلاک چین اتریوم انجام شود. با کپی و برداشتن هش تراکنش و قرار دادن آن در جستجوگر etherscan.io می توانید مراحل پیشرفت تراکنش خود را مشاهده و بررسی کنید.
توکن یونی سواپ (UNI)
توکن UNI به عنوان توکن بومی صرافی یونی سواپ است. این امر به دارندگان توکن این حق را می دهد که در مورد پیشرفت های جدید و تغییرات در پلتفرم، از جمله نحوه توزیع توکن ها بین جامعه و توسعه دهندگان و همچنین هرگونه تغییر در ساختار کارمزدها رای دهند.
توکن UNI در سپتامبر 2020 به منظور جلوگیری از اشتباه کاربران در استفاده از صرافی رقیب یعنی سوشی سواپ ایجاد شد. یک ماه پیش از راه اندازی توکن UNI، سوشی سواپ که یک فورک از یونی سواپ است، کاربران یونی سواپ را تشویق کرد که در صورت انتقال دارایی های خود از یونی سواپ به پلتفرم جدید سوشی سواپ، به آنها پاداش می دهد. این توکن جدید به کاربران حق رای در پروتکل و نیز پرداخت کارمزد از طریق این توکن در پروتکل سوشی سواپ را می داد.
یونی سواپ با ایجاد 1 میلیارد توکن UNI واکنش نشان داد و تصمیم گرفت 150 میلیون از این توکن ها را بین کسانی که تا به حال از پلتفرم یونی سواپ استفاده کرده اند، توزیع کند. هر نفر 400 توکن UNI دریافت کرد که در آن زمان ارزشی بالغ بر 100 دلار داشت.