فناوری بلاک چین فقط ابزاری است که مشکلی را حل می کند و نمی تواند هدف کل پروژه باشد. در سال 2017 هنگامی که همه چیز در رابطه با ارزهای رمزنگاری و بلاک چین جالب و جدید بودند، به نظر می رسید که روزی بدون پروژه یا ایده جدید و کامل وجود نخواهد داشت. سیستم مالی غیر متمرکز، ردیاب تورنت غیر متمرکز، سیستم اسناد اداری غیرمتمرکز.
استفاده بیش از حد از اصطلاحاتی مانند”شفاف بودن” ، “توزیع شده” و ” مبتنی بر بلاک چین” در رسانه های خبری معمول شدند. هر چند در اواخر سال 2017 قیمت بیت کوین به اوج خود نزدیک تر شد، اما پروژه های جدید بیشتر با شکست مواجه می شدند. از جمله سیستم پرداخت مبتنی بر اتریوم برای کارگران صنعت کشتارگاه، پلتفرم غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین برای پرورش و تولید اسب ها ی کوتوله، خدمات بانکی شخصی نظیر به نظیر برای نابینایان و غیره.
ممکن است سوال شود “چه کسانی به این پروژه ها نیاز دارند”. در بسیاری از موارد هیچکس به آنها نیاز ندارد. از هزاران ارز رمزپایه ای که از زمان گسترش فناوری بلاک چین آغاز به کار کرده اند، تنها حدود 30 مورد از آنها نظر سرمایه گذاران را به خود جلب کرده اند.
در کنار بسیاری از ارزهای رمزنگاری، تعداد زیادی از صرافی های ارز رمزنگاری رو به افول هستند (آنها دیگر چیزی برای معامله کردن ندارند). در این مطلب نگاهی به چند پروژه خواهیم انداخت و دلایل شکست آنها را تجزیه و تحلیل خواهیم کرد.
شبکه باز تلگرام یا TON
در اواخر سال 2017 و اوایل سال 2018 گزارش هایی منتشر شدند مبنی بر این که تلگرام قصد دارد پلتفرم بلاک چین و ارز رمزنگاری مختص خودش را راه اندازی کند.
ارزهای TON که با نام گرام نیز شناخته می شوند، قرار بود در شبکه باز تلگرام با بلاک چین TON در هسته اصلی این پلتفرم باشند. در وایت پیپر این پروژه، توسعه دهندگان این ارز را یک ارز رمزپایه استاندارد معرفی کردند که می تواند در زندگی روزمره و در مبادلات عادی مورد استفاده قرار بگیرد.
توسعه دهندگان عنوان کردند در حالی که بیت کوین “طلای دیجیتال” در نظر گرفته می شود و اتریوم یک پلتفرم برای فروش توکن های متعدد است، این ارز رمزنگاری جدید TON جایگزینی برای پول و سیستم های پرداخت سنتی مانند ویزا و مسترکارت خواهد بود. طبق وایت پیپر، دیگر ارزهای رمزنگاری فاقد ویژگی های لازم برای جذب کاربران زیاد هستند. با توجه به این که تلگرام سطح تخصص بالایی در ذخیره داده های توزیع شده رمزنگاری، تجربه ایجاد رابط های کاربر پسند و یک پایگاه کاربر خیلی بزرگ دارد، می تواند سیستمی برای استفاده گسترده پیاده سازی کند .
در آن زمان این سوالات مطرح شدند که چرا تلگرام باید این سیستم مالی جدید را راه اندازی کند؟ چرا برخی از شرکت های باتجربه در صنعت خدمات مالی این کار را نکرده اند؟تلگرام چگونه می تواند ارز جدید خود را از سایر محصولات مشابه متمایز کند؟چگونه این سیستم مالی جدید توسط یک شرکت بزرگ و متمرکز اجرا می شود؟
هیچ جوابی به این سوالات داده نشد. با این وجود، عرضه اولیه سکه تلگرام در سال 2018 شروع شد و این یک موفقیت بزرگ برای این پروژه بود. این شرکت در دور مرحله فروش توکن های اختصاصی خود توانست 1.7 میلیارد سرمایه جذب کند و این واقعا امیدوار کننده بود.
اما این پروژه پایان خوبی نداشت. پس از یک درگیری حقوقی طولانی با کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، پاول دوروف در تاریخ 12 مه سال 2020 اعلام کرد که تلگرام رسما به مشارکت خود در این پروژه خاتمه می دهد. مطمئنا، این شرکت ابزارهای قانونی لازم برای اجرای چنین ایده بلند پروازانه ای را در اختیار نداشته است. به احتمال زیاد، مشکلات فنی و رقابت شدید در بازار در شکست این پروژه نقش مهمی داشته اند.
شرکتی که اقدام به مشارکت و سرمایه گذاری در کاری می کند که برای آن آمادگی ندارد، چه از نظر قانونی و چه از نظر فنی محکوم به شکست است.
پت چین(Petchains)
پت چین به عنوان سیستم مدیریت اطلاعات جهانی آینده و پلتفرم معاملاتی برای بازار حیوانات خانگی ارائه شد. براساس گزارش های منتشر شده در مطبوعات، این سیستم به کاربران خود اجازه می دهد تا اطلاعات حیوانات ساکن در منازل و پناهگاه ها را ضبط و نگهداری کنند. هدف این پروژه ایجاد جامعه ای از صاحبان حیوانات خانگی، کارشناسان، متخصصان، ارائه دهندگان خدمات و داوطلبان بود. این سیستم قرار بود با استفاده از بلاک چین و فناوری های کلان داده، توسعه یابد و همچنین بودجه اولیه آن از طریق عرضه اولیه سکه جمع آوری شود.
آیا دنیا واقعا به یک سیستم اطلاعاتی و پلتفرم معاملاتی مبتنی بر بلاک چین برای بازار حیوانات خانگی نیاز دارد؟ قصد نداریم بگوییم که در اینجا مشکلات زیادی با تمرکز بیش از حد وجود دارند. معمولا، مشتریان پس از تجزیه و تحلیل اعتبار برند و حضور آنلاین، حیوانات خانگی مورد نظر خود را انتخاب می کنند.
برخی از مشکلاتی که ممکن است مشتریان این بازار با آن روبرو شوند شامل اطلاعات غیر قابل اعتماد در مورد سلامت حیوان خریداری شده یا صاحبان قبلی آن هستند. این مشکلات نه تنها یک مسئله فنی، بلکه یک مسئله حقوقی هستند که بعید است با استفاده از فناوری بلاک چین حل شوند.
علاوه بر این، از آنجا که قوانین مربوط به رفاه و سلامت حیوانات در کشورهای مختلف متفاوت است، ایجاد یک پلتفرم بین المللی یکپارچه در این زمینه کار بسیار دشواری است که زیاد مناسب برای یک استارتاپ کوچک فناوری نیست.
تیم پروژه پت چین عمدتا افراد سرشناسی نبودند و هیچ تجربه ای در زمینه پروژه های جدی نداشتند. حتی نمی توان به طور قطعی گفت که آیا این افراد واقعی بودند یا نه. حتی معلوم شد که برخی از مشاوران پروژه عکس های جعلی ارائه کرده اند.
با وجود برخی تلاش های بازاریابی ، سرمایه زیادی جذب پروژه نشد.در حال حاضر وب سایت رسمی این پروژه غیرفعال بوده و حساب های شبکه های اجتماعی آن بیش از یک سال است که به روز نشده اند. لینکی که قبلا به وایت پیپر این پروژه هدایت می شد اکنون حاوی متنی است که دلایل شکست آن در صنعت ارزهای رمزپایه را توصیف می کند.
ویکی توکن
ویکی توکن یک توکن مبتنی بر اتریوم و سازگار با ERC-20 بود که برای پرداخت در کریپتو یونیورسیتی طراحی شده است. این پلتفرم حول پروژه بیت کوین ویکی ساخته شد و به عنوان یک سیستم آموزشی کاملا مستقل، غیر متمرکز و بدون سانسور توصیف شده است.
قرار بود دوره های آموزشی کریپتو یونیورسیتی توسط اعضای جامعه پروژه برگزار شوند و این اعضا برای نوشتن مقالات و برگزاری دوره ها، توکن های ویکی ERC-20 دریافت کنند. همچنین این توکن ها در صرافی های مختلف ارز رمزنگاری فهرست شوند و آنها را برای سایر دوره های کریپتو یونیورسیتی هزینه کنند.
مهم تر از همه این که چه نوع دانش مخفی در صنعت ارزهای رمزنگاری وجود دارد که باید با استفاده از سیستم های پرداخت مبتنی بر توکن توزیع شوند؟ چگونه این سیستم می تواند با سایر محتوای موجود به صورت رایگان رقابت کند؟
از نظر تئوری، ایجاد پلتفرمی مبتنی بر بلاک چین مشابه Coursera امکان پذیر است. کریپتو یونیورسیتی مانند Coursera می تواند به پلتفرمی تبدیل شود که طراحان و مشتریان مطالب آموزشی را گرد هم بیاورد. اما در اینجا برخی مشکلات بوجود خواهند آمد.
ارزش یک کالای آموزشی به اعتبار طراحان و نویسندگان آن بستگی دارد. بیشتر دوره ها در Coursera برنامه های آموزشی دانشگاهی هستند که توسط موسسات معروف و بسیار معتبر ایجاد شده اند. این دوره ها شامل تعامل با معلمی است که از متخصصان شناخته شده آموزش و پرورش به حساب می آید. معمولا، دانش آموزان پس از اتمام این دوره گواهینامه معتبر از شرکت ها و موسسات آموزشی دریافت می کنند. همه این عوامل به ارزش این دوره می افزایند و به خاطر آنهاست که افراد مایل به پرداخت هزینه دوره هستند.
اما پروژه ویکی توکن تقریبا نتوانست موارد فوق را ارائه کند. این پروژه حتی با موسسات بزرگ یا مربیان مشهور همکاری نداشته است. بعلاوه، انتخاب حوزه بسیار تخصصی ارز رمزنگاری و بلاک چین به معنای حضور افراد متخصص در امر آموزش نیست.
در اینجا فقط شاهد یک ایده تجاری مشکوک هستیم. تیم این پروژه نه محصولی ارائه کرد ،نه یک طرح سنجیده و منطقی داشت و فقط با استفاده از فناوری روز به اجرای آن شتافت. نتیجه اش ارائه یک بسته فنی بود که علاوه بر نداشتن محتوا، هیچ علاقه و هیجانی در خارج از بلاک چین برای آن وجود نداشت.
از ماه اکتبر سال 2020، وب سایت این پروژه دیگر در دسترس نیست و حساب های آن در شبکه های اجتماعی چند سالی است که غیرفعال شده اند.
نتیجه
پروژه های ذکر شده در بالا ، به جز اجرای فنی که در آن زمان مد روز بود سرویس خاصی ارائه ندادند . این پروژه ها با عجله و بدون تحقیق در مورد بازار یا مخاطبان راه اندازی شدند و قادر به ارائه خدمات ارزشمندی به مشتریان خود نبودند.
یکی از قوانین اصلی بازاریابی این است: مشکلی که باید حل شود را باید فروخت نه کالایی که پیشنهاد می شود. توسعه دهندگان محصولات ابتدا باید به نیازهای مصرف کننده فکر کنند. در غیر این صورت، پروژه های آنها مانند پروژه های فوق با شکست مواجه خواهند شد.