بررسی پروتکل رونز و قابلیت های آن

پروتکل رونز به تازگی در بیت کوین راه اندازی شده است و امکانات نوآورانه ای را به دنیای مالی غیرمتمرکز ارائه می کند.

دارایی های بومی بیت کوین در سال 2023 با راه اندازی اوردینالز (Ordinals) شتاب گرفت و احتمالاً با معرفی پروتکل رونز در آوریل 2024 ادامه خواهد یافت.

چهارمین هاوینگ بیت کوین انجام شد؛ 37 بیت کوین کارمزد آخرین بلاک

پروتکل رونز در بیت کوین چیست؟

پروتکل رونز (Runes protocol) یک استاندارد توکن برای صدور توکن های قابل تعویض در بلاک چین بیت کوین است که به دنبال ارائه راه کارآمدتری به کاربران برای ایجاد توکن های قابل تعویض است.

به‌کمک این پروتکل می‌توان در شبکه بیت کوین توکن‌های مثلثی یا قابل‌تعویض (Fungible) ساخت. پروتکل رونز هم‌زمان با هاوینگ بیت کوین راه‌اندازی شد. این پروتکل در بلوک 840000 بیت کوین فعال شد. طبق وب‌سایت runealpha.xyz، کمتر از یک ساعت پس از لانچ این پروتکل، 853 رون ایجاد شدند.

بلاک چین چیست؟ یک راهنمای کامل برای مبتدیان

چه کسی پروتکل رونز را ایجاد کرد؟

پروتکل رونز توسط کیسی رودآرمور (Casey Rodarmor) که خالق پروتکل اوردینالز (Ordinals) نیز است، ساخته شده است. رودآرمور این پروتکل جدید را در سپتامبر 2023 و به عنوان جایگزینی بهتر و ساده‌تر برای استاندارد BRC-20 برای توکن‌های قابل تعویض معرفی کرد. قبل از اینکه پروتکل رونز هنوز در شبکه اصلی بیت کوین راه اندازی شود، چند توسعه دهنده پروژه هایی را بر اساس آن ایجاد کردند. نمونه هایی از این پروژه ها Runealpha، PipeBTC و RSIC هستند. البته پروتکل رونز به‌صورت رسمی همزمان با هاوینگ 2024 راه‌اندازی شد.

نگاهی گذرا به هزینه‌هایی که کاربران برای دریافت تراکنش‌های موجود در بلوک‌ها پرداخت می‌کنند، می‌تواند نشان‌دهنده رقابت شدید کاربران برای ضرب کردن ران‌های جدید باشد. کارمزد 2.4 میلیون دلاری برای بلوک هاوینگ در مقایسه با 40000 تا 60000 دلار برای یک بلوک معمولی‌تر قبل از هاوینگ. چندین بلوک بعدی نیز با بیش از 1میلیون دلار هزینه همراه شدند.

چرا پروتکل رونز ایجاد شد؟

رودآرمور در وبلاگ خود رونز را به عنوان یک پروتکل ساده با حداقل ردپای روی زنجیره و مدیریت مسئول UTXO توصیف می کند.

UTXO ها (خروجی های تراکنش خرج نشده) واحدهای مجزای ارزش بیت کوین مرتبط با آدرس های خاص در بلاک چین هستند که نشان دهنده وجوهی هستند که هنوز خرج نشده اند و می توانند به عنوان ورودی در تراکنش های جدید استفاده شوند.

رونزبا استاندارد توکن BRC-20 متفاوت است، که پیچیده است و مبتنی بر UTXO نیست. ویژگی دوم باعث می شود که استاندارد توکن BRC-20 UTXO های ناخواسته بیش از حد تولید کند که شبکه بیت کوین را شلوغ می کند.

هدف رونز جایگزینی استاندارد توکن BRC-20 مبتنی بر اوردینالز کمتر کارآمد است.

علاوه بر این، پروتکل رونز همچنین تلاش می‌کند تا از سایر پروتکل‌های توکن قابل تعویض موجود در بیت‌کوین مانند RGB و Taproot Assets بهتر باشد. این گزینه ها به داده های خارج از زنجیره متکی هستند.

به عنوان مثال، Taproot Assets ابرداده دارایی های خود را خارج از زنجیره ذخیره می کند و اطلاعات دارایی را از لایه اصلی بیت کوین جدا می کند. از سوی دیگر، گزینه‌هایی مانند Omni Layer و Counterparty برای کار کردن به توکن بومی نیاز دارند. به طور خلاصه، رودآمور معتقد است که این مسائل این پروتکل های موجود را دست و پا گیر و کمتر کاربر پسند می کند.

پروتکل رونز چگونه کار می کند؟

اینکه پروتکل رونز چگونه کار می کند را با یک نمای کلی شروع می کنیم.

بررسی اجمالی

مدل مبتنی بر یو تی ایکس او رونز به طور طبیعی با بیت کوین ادغام می شود که از UTXO ها استفاده می کند. به حداقل رساندن ایجاد UTXO های ناخواسته کمک می کند که می توانند شبکه را مسدود کنند.

UTXO مقدار مشخصی از بیت کوین است که هنوز خرج نکرده‌اید و می‌توانید از آن برای پرداخت جدید استفاده کنید. این خروجی یک تراکنش قبلی بیت کوین است و تا زمانی که به عنوان ورودی در یک تراکنش جدید استفاده نشود، برای خرج کردن در دسترس است.

یک رون از طریق یک پیام پروتکلی که خروجی، شناسه و مقدار را با استفاده از OP_RETURN تعیین می کند، به یک UTXO اختصاص می یابد. OP_RETURN یک عملکرد منحصر به فرد برای ذخیره سازی داده ها در بیت کوین است. خروجی‌های OP_RETURN مجموعه UTXO را شلوغ نمی‌کنند، زیرا به‌طور قابل‌توجهی غیرقابل مصرف هستند.

ID یک شناسه عددی Rune است، در حالی که خروجی شاخص خروجی را برای دریافت نشانه Rune مشخص می کند. مقدار تعیین می کند که چه تعداد توکن Rune منتقل می شود. همه پیام‌های رون، اعم از ایجاد (اچ کردن) رون‌های جدید یا انتقال رون‌ها، در یک خروجی OP_RETURN در یک تراکنش کدگذاری می‌شوند. تقسیم‌پذیری، نام رون و سایر ابرداده‌ها در همان OP_RETURN در همان تراکنش هستند.

عرضه توکن یک Rune در یک UTXO واحد موجود است. مقدار عرضه/انتقال یک عدد صحیح بدون علامت 128 بیتی است، بنابراین حداکثر آن 340282366920938463463374607431768211455 است. حداکثر 38 است.

حداکثر عرضه قابل خواندن برای انسان نیز دارای این اعداد اعشاری است، به عنوان مثال، با 18 رقم اعشار (شبیه به اکثر نشانه های ERC-20)، حداکثر عرضه قابل خواندن برای انسان 3402823669209384634633.74607431768214 است.

UTXO ها برای ردیابی موجودی توکن های Runes استفاده می شوند. جالب اینجاست که پروتکل Runes رکورد موجودی یک توکن را به آدرس کیف پول مرتبط نمی کند، بلکه آن را در یک UTXO نگه می دارد.

رون ها با یک تراکنش بیت کوین با خروجی OP_RETURN منتقل می شوند که مشخص می کند چه مقدار از رون ها از ورودی ها به کدام UTXO می روند.

اچینگ، ماینینگ، انتقال و سنوتاف

رون ها با استفاده از روناستون حکاکی (اچینگ)، ضرب(ماینینگ) شده و منتقل می شوند. Runestone یک پیام پروتکل رونز است که در خروجی تراکنش بیت کوین ذخیره می شود. هنگامی که پروتکل رونز در بلوک 840000 بیت کوین فعال می شود، تمام Runestone ها در بلوک های قبلی نادیده گرفته می شوند.

در تئوری، یک رانستون دارای فیلدهای زیر است:

Source: Github

اچینگ (Etching) فرآیند ایجاد یا حکاکی یک رون جدید و تنظیم خواص آن است. این خواص عبارتند از:

• نام: نشانه رونی باید دارای حروفی بین یک تا 28 کاراکتر باشد. به عنوان مثال، UNCOMMONGOODS نام یک رونه است.

• تقسیم پذیری: تقسیم پذیری تعداد واحدهایی است که یک رون می تواند به آنها تقسیم شود. نماد: این نماد ارز یک رون است. بعد از مقدار یک رون نمایش داده می شود. به رون‌های بدون نماد، علامت اسکاراب (¤) عمومی داده می‌شود.

• Premine: یک پرمین به تخصیص اولیه رون هایی اشاره دارد که توسط سازنده آن کنار گذاشته شده است.

• شرایط: شرایط ایجاد شده در طول یک ضرابخانه باز به هر کسی اجازه می دهد تا واحدها را ضرب کند و تخصیص دهد.

• سرپوش: این تعداد دفعاتی است که می توان یک توکن رون را ضرب کرد.

• میزان: این ویژگی مقدار ثابتی از واحدهای Rune ایجاد شده با هر تراکنش ضرابخانه را مشخص می کند.

• ارتفاع شروع: اچر از این عنصر استفاده می کند تا بگوید که ضرب در بلوک با یک ارتفاع شروع مشخص آغاز می شود.

• ارتفاع انتهایی: یک سازنده از این ویژگی برای جلوگیری از برش درون یا بعد از یک بلوک با ارتفاع انتهایی معین استفاده می‌کند.

هنگامی که رون حکاکی شد و ویژگی ها تنظیم شدند، مرحله بعدی ضرب کردن یا ماینینگ است.

هنگام ضرب کردن توکن ها، اچرها باید Rune ID را در قسمت mint وارد کنند. شناسه رون شامل شاخص تراکنش و ارتفاع بلوک (موقعیت یک بلوک در بلاک چین با تعداد بلوک‌های قبل از آن اندازه‌گیری می‌شود) تراکنشی که توکن در آن حک شده است.

مرحله بعدی پس از ضرب کردن، انتقال یک رون از ورودی تراکنش به خروجی با استفاده از دستورالعملی است که به عنوان edict شناخته می شود.

فرمان ها پیام هایی هستند که نحوه انتقال رون را از ورودی به خروجی تعریف می کنند. آنها شامل شماره خروجی، شناسه رون و مقدار هستند.

فرمان‌ها در OP_RETURN مشخص شده‌اند، و Runestoneها می‌توانند هر تعداد فرمانی داشته باشند. پروتکل رونز می تواند به کاربران امکان انتقال دسته ای، ایردراپ رونز و انتقال تمام واحدهای باقی مانده از آن Rune ID را بدهد.

در زیر کد رون های منتقل شده توسط edict آمده است:

Runestone های دارای خطا، سنوتاف نامیده می شوند و می توانند از کدگذاری نادرست یا خروجی های از دست رفته ناشی شوند. پروتکل رونز توکن‌ها را در تراکنش‌ها با سنوتاف می‌سوزاند تا کاربران را تشویق کند تا مدیریت صحیح UTXO را انجام دهند. این با استاندارد توکن BRC-20 که به کاربران اجازه می دهد در صورت ارتکاب اشتباه دوباره تلاش کنند متفاوت است.

BRC-20 در مقابل رونز: تفاوت چیست؟

در اینجا مقایسه ای بین استانداردهای توکن BRC-20 و Runes وجود دارد.

متاپروتکل RSIC چیست؟

Rune Specific Inscription Circuit یا RSIC یک فراپروتکل است که Ordinals بیت کوین را با تولید محصول ترکیب می کند.

تیم متاپروتکل با استفاده از پروتکل Ordinals 21000 “NFT” بیت کوین به نام RSIC ایجاد کرده است. هر RSIC دارای نمادهای رونیک (حروف باستانی مورد استفاده در زبان های مختلف ژرمنی) است و به یک کتیبه اولیه مرتبط است.

هدف RSIC ها توزیع رون کوین (Rune Coin) در آینده است. RSIC یکی از پروژه هایی است که به لطف پروتکل پیشنهادی رونز به وجود آمده است.

Airdrop RSIC چه بود؟

در ژانویه 2024، پروژه RSIC 90٪ از 21000 RSIC را برای انتخاب آدرس های کیف پول اوردینالز که از زمان راه اندازی پروتکل فعال بوده اند، حذف کرد.

دارندگان مجموعه های بیت کوین Frogs، Nodemonkes و Bitcoin Puppets Ordinals برخی از افراد خوش شانسی بودند که RSIC های رایگان را دریافت کردند که اکنون با قیمت کف حدود 0.1 BTC (6100 دلار) معامله می شوند. این پروژه RSIC ها را در بیش از 9000 کیف پول توزیع کرد.

RSIC ها توانستند تا زمان هاوینگ در ماه آوریل برای دارندگان خود ران کسب کنند.

سپس هر RSIC وارد قرعه‌کشی می‌شود که در آن ۲۱ میلیارد توکن رون در اختیار شما قرار می‌گیرد. دارندگان این کتیبه‌ها می‌توانند «NFT» خود را فعال کنند تا با انتقال آن‌ها به همان کیف پول یا کیف پول دیگری شروع به کسب درآمد رونز کنند.

رونز چه چیزی را برای اکوسیستم بیت کوین به ارمغان می آورد؟

بیایید به مزایای احتمالی پروتکل رونز نگاه کنیم.

کاربران بیشتر

پروتکل رونز به پروژه‌ها اجازه می‌دهد تا انواع مختلف توکن‌های قابل تعویض، مانند توکن‌های امنیتی، استیبل کوین‌ها و توکن‌های حاکمیتی را در بلاک چین بیت‌کوین صادر کنند. این می تواند ابزار بیت کوین را گسترش دهد و کاربران بیشتری را جذب کند که به دلیل سازگاری لایتنینگ بالقوه پروتکل، از تراکنش های تقریباً فوری و کم هزینه لذت خواهند برد. به عبارت دیگر، رونز می تواند به بیت کوین کمک کند تا به هدف خود یعنی پذیرش گسترده دست یابد.

افزایش درآمد

با تعامل بیشتر افراد با توکن های رونز، کارمزد تراکنش های بیشتری ایجاد می شود. این باعث افزایش درآمد ماینرها می شود و آنها را تشویق می کند تا امنیت شبکه بیت کوین را حفظ کنند. با کاهش بیشتر پاداش بلاک در آوریل 2024، استخراج کنندگان بیت کوین به محرک های درآمد بیشتری نیاز خواهند داشت و Runes می تواند تنها پروتکل مورد نیاز برای حفظ انگیزه استخراج کنندگان باشد.

نوآوری

همانطور که قبلاً با مثال RSIC دیدیم، پروتکل Runes توسعه‌دهندگان را تشویق می‌کند تا به روش‌های جدید و هیجان‌انگیزی نوآوری کنند و به کاربران فرصتی می‌دهد تا فعالیت‌هایی را در بلاک چین بیت‌کوین تجربه کنند که هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد. همچنین در را برای توسعه‌دهندگانی که می‌خواهند از توسعه بیت کوین بهره ببرند باز می‌کند و در عین حال این کار را در پایدارترین و امن‌ترین بلاک چین عمومی جهان انجام می‌دهند.

صدور موثر توکن های قابل تعویض

پروتکل رونز به دنبال فعال کردن صدور دارایی به طور مستقیم بر روی بیت کوین با کمترین اثرات منفی ممکن است. همانطور که قبلاً ذکر شد، این پروتکل در حال بهبود پروتکل‌های توکن قابل تعویض فعلی است که به توکن‌های بومی و داده‌های خارج از زنجیره متکی هستند. علاوه بر این، طراحی آن بهتر از استاندارد توکن BRC-20 است که برای نشان دادن آنچه که پروتکل اوردینالز می‌تواند به دست آورد، برای سرگرمی ارائه شده است. بنابراین، جدی بودن این پروتکل به طور بالقوه می تواند رونز را نسبت به توکن های BRC-20 موفق تر کند.

گام بعدی برای رونز چیست؟

رودآمور قصد دارد در آینده نامشخصی تجارت مستقیم بین کاربران را معرفی کند. این می تواند اتکا به صرافی های رمزنگاری متمرکز را به حداقل برساند و مشکل جایگزینی با هزینه (RBF) را حل کند. RBF فرآیند جایگزینی تراکنش تایید نشده قبلی با نسخه دیگری است که شامل کارمزد تراکنش بالاتر است. هدف RBF تشویق ماینرها به اولویت تراکنش با کارمزد بالاتر است.

همچنین، رودآمور انتظار دارد که پس از تایید OP_CAT Bitcoin Proposal Improvement Proposal (BIP)، امکان پل زدن توکن‌های رونز به شبکه‌های لایه 2 وجود داشته باشد. او تخمین می زند که BIP ظرف یک سال به بیت کوین معرفی خواهد شد. OP_CAT یک کد عملیاتی (opcode) در اسکریپت اصلی بیت کوین است. “CAT” نشان دهنده کلمه “Concatenate” است که در آن دو عنصر در یک اسکریپت به هم متصل می شوند. ساتوشی ناکاموتو برای جلوگیری از حملات DoS، کد عملیاتی را غیرفعال کرد.

اگرچه گفته می شود این ارتقاء پیشنهادی OP_CAT دارای خطرات امنیتی است، برخی از توسعه دهندگان ادعا می کنند که می تواند اتصال به زنجیره های دیگر را فعال کند و عملکرد بیت کوین را افزایش دهد.