کلاهبرداری در بازار ارزهای رمزنگاری در سال 2020 به یک رکورد رسید. اما در سال 2021 و با رشد قابل توجه قیمت بیت‌کوین و سایر ارزهای رمزنگاری، کلاهبرداری‌ها در این حوزه نیز افزایش چشمگیری یافته‌اند. در این مطلب چند طرح کلاهبرداری و راه‌های جلوگیری از آنها را بررسی می‌کنیم.
به لطف ناشناس بودن در اینترنت، کلاهبرداران با ادعاهایی که پذیرفتنی به نظر می‌رسند وارد بازار ارزهای رمزنگاری می‌شوند. ارزهای رمزنگاری هنوز برای بسیاری از افراد ناشناخته است، بنابراین تشخیص این که کدام طرح‌ها واقعی و کدام طرح‌ها کلاهبرداری هستند، دشوار است.
5 طرح کلاهبرداری متدوال در فضای مجازی
طرح‌های هرمی
در فضای مجازی، برخی افراد ممکن است خیرخواه به نظر برسند و مایل به توزیع “پاداش” بین سایر افراد باشند. البته این اغلب بخشی از یک ترفند برای جلب اعتماد کاربران و جذب سرمایه‌گذاری در طرح‌های کلاهبرداری است. برخی از این طرح‌ها براساس ارجاع زنجیره‌ای (نوعی طرح هرمی) هستند. در این گونه طرح‌ها اعضا به خاطر رشد شبکه یا عضوگیری شبکه کسب درآمد دارند. طراحان این ترفند یک سایت ساختگی ایجاد می‌کنند و افراد بی اطلاع را تشویق می‌کنند که با پرداخت ارز رمزنگاری به عضویت این شبکه در آیند. سپس از آنها خواسته می‌شود تا عضوگیری کنند و در ازای آن ارز رمزنگاری دریافت کنند. طراحان طرح هرمی می‌گویند که اعضای قدیمی می‌توانند از حق عضویت افراد جدید کسب درآمد داشته باشند و هر چه تعداد آنها بیشتر باشد، درآمد آنها نیز چند برابر می‌شود.
وب سایت های جعلی
آماتورهای دنیای ارز رمزنگاری اغلب جذب وب‌سایت‌های “جعلی” می‌شوند که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ارز رمزنگاری یا استخراج آنها را تبلیغ می‌کنند. بسیاری از این وب‌سایت‌ها این باور را به کاربران القا می‌کنند که سرمایه آنها در حال افزایش است. با این حال، افراد گزارش می‌دهند که وقتی سعی می‌کنند سودهای کسب کرده در این وب‌سایت‌ها را برداشت کنند، به آنها گفته می‌شود که مقداری ارز رمزنگاری ارسال کنند. اما پس از ارسال ارز، چیزی دریافت نمی‌کنند.
طرح‌های بذل و بخشش
طرح‌های کلاهبرداری با نام بذل و بخشش در توییتر، فیس‌بوک و دیگر رسانه‌های اجتماعی تبلیغ می‌شوند. این گونه طرح‌ها به ظاهر توسط افراد مشهور یا پیشگامان دنیای ارز رمزنگاری حمایت می‌شوند که قول می‌دهند بلافاصله ارزهای رمزنگاری ارسال شده توسط افراد را چند برابر می‌کنند. در بیشتر موارد، سرمایه‌گذاران فریب خورده ارزهای خود را مستقیما به کیف پول کلاهبرداران انتقال می‌دهند. در واقع، افرادی که هویت افراد مشهور مانند ایلان ماسک را جعل کرده‌اند، تنها در سال 2021 بیش از 2 میلیون دلار به جیب زده‌اند.
دوستیابی عاطفی آنلاین
سایر تاکتیک‌ها شامل استفاده از دوستیابی عاطفی آنلاین برای جلب توجه افراد است. طبق گزارش‌های دریافت شده، افراد فریب خورده فکر می‌کردند که آنها رابطه عاشقانه از راه دور با یکدیگر دارند. کلاهبرداران با قول سودهای کلان در طرح‌های جدید سرمایه گذاری در ارزهای رمزنگاری، اعتماد قربانیان را جلب کرده و از آنها درخواست سرمایه‌گذاری می‌کردند. پس از ارسال وجوه توسط قربانیان، کلاهبرداران با وجوه ناپدید شده‌اند.
جعل هویت یک مقام دولتی یا تجاری
کلاهبرداران به طور فزاینده‌ای هویت یک مقام دولتی یا تجاری را جعل می‌کنند. برخی افراد گزارش داده‌اند که آنها مبالغی را از طریق دستگاه‌های خودپرداز بیت‌کوین به حساب‌های کسانی واریز کرده‌اند که مدعی بودند از سازمان‌های معتبر هستند. برخی گفته‌اند که پول خود را برای کلاهبردارانی ارسال کرده‌اند که خود را به جای مقامات صرافی کوین‌بیس جا زده بودند.
شایان ذکر است که از کل کلاهبرداری‌های انجام شده در سطح فضای مجازی، تنها 14 درصد آنها مربوط به ارزهای رمزنگاری بوده و 86 درصد دیگر کلاهبرداری‌ها در حوزه ارزهای فیات رخ داده است. اما این نسبت به احتمال زیاد تغییر خواهد کرد، چون صنعت ارز رمزنگاری به طور تصاعدی در حال رشد است. در صورت تداوم این رشد، به نظر می‌رسد کلاهبرداری در حوزه ارزهای دیجیتال در سال‌های آینده به طور چشمگیری افزایش یابد.
فقط افراد معمولی نیستند که مورد کلاهبرداری و هک قرار می‌گیرند. هکرها در جولای 2020 با نقض امنیتی کیف پول لجر، اطلاعات کاربران آن را هک کردند و هنوز هم از قربانیان آن حمله درخواست باج می‌کنند. در این نقض امنیتی، اطلاعات 272000 کاربر از جمله نام، آدرس ایمیل، آدرس منزل و شماره تلفن افشا شد.
شرکت‌های بزرگ ارز رمزنگاری ممکن است بیشتر مورد هدف هکرها و کلاهبرداران قرار بگیرند. در هر صورت مراقب باشید که ارزهای رمزنگاری خود را برای چه کسی ارسال می‌کنید و همچنین مراقب باشید که ارزهای رمزنگاری خود را نزد چه کسی یا در چه کیف‌پولی ذخیره می‌کنید.
چه کسانی بیشتر در دام کلاهبرداران می‌افتند؟
حال این سوال پیش می‌آید که چه کسانی بیشترفریب می‌خورند؟ از اکتبر سال 2020 تاکنون، افراد 20 تا 49 ساله بیش از پنج برابر بیشتر از گروه‌های سنی بزرگ‌تر وجوه خود را در طرح‌های کلاهبرداری ارز رمزنگاری از دست داده‌اند.
افراد 20 تا 30 سال بیشترین سرمایه را در طرح‌های سرمایه‌گذاری کلاهبرداری از دست داده‌اند، زیرا بیش از نیمی از وجوه به سرقت رفته در این نوع کلاهبرداری‌ها مربوط به ارزهای رمزنگاری بودند. با این حال، انتظار می‌رفت که افراد بالای 50 سال وجوه کم‌تری را در طرح‌های کلاهبرداری از دست بدهند، اما زیان‌های فردی گزارش شده آنها به طور متوسط 3250 دلار بود.
مسلما، افراد جوان‌تر بیشتر به دام طرح‌های کلاهبرداری می‌افتند، چون بیشتر ریسک می‌کنند و بیشتر فعالیت‌های مالی خود را از طریق بانکداری آنلاین و اپلیکیشن‌های پرداخت ماند ونمو (Venmo) و کش‌اپ (Cash App) انجام می‌دهند.
آیا وضع قوانین بیشتر در حوزه ارزهای رمزنگاری به توقف کلاهبرداری‌ها کمک می‌کند؟
در 25 ماه مه و یک هفته پس از حمله باج افزاری به خط لوله نفتی کلونیال (Colonial) و درخواست 5 میلیون دلار بیت کوین، سرمایه‌گذار لی راینرز، مقاله‌ای تحت عنوان “ممنوع کردن ارزهای رمزنگاری برای مبارزه با باج افزار ها” را در وال استریت ژورنال منتشر کرد.
البته، جامعه ارز رمزنگاری به این مطلب واکنش خوبی نشان نداد. اما نویسنده یک یا دو نکته جالب را مورد تاکید قرار داد. راینرز خاطرنشان کرد که شرکت‌های ارز رمزنگاری مانند موسسات مالی سنتی، مشمول قانون مبارزه با پولشویی هستند و برای بر طرف کردن این شکاف، به هماهنگی بهتر بین دولت و شرکت‌های ارز رمزنگاری نیاز است. مورد دوم از نظر راینرز، مسئله اخذ مالیات از ارزهای رمزنگاری بود که باید در دستور کار دولت‌ها قرار بگیرد.
راه‌های جلوگیری از کلاهبرداری‌های ارز رمزنگاری
در اینجا چند نکته وجود دارند که می‌توانید به کمک آنها وجوه خود را ایمن نگه دارید:
- وعده‌های سود بسیار بالا و تضمین شده یا ادعای افزایش ارزهای رمزنگاری شما، (تقریبا) همیشه کلاهبرداری است. پس به این وعده ها اطمینان نکنید و وجوه خود را برای اشخاص ناشناس نفرستید.
- ارز رمزنگاری خودش سرمایه‌گذاری است و اگر بتوانید آن را بیشتر از مبلغی که خریده‌اید بفروشید، سود کسب می‌کنید. به افرادی که به شما می‌گویند روش‌های بهتری برای کسب سود وجود دارند، اعتماد نکنید.
- کلاهبرداران همیشه راه‌های جدیدی برای سرقت وجوه شما پیدا می‌کنند. یکی از نشانه‌های بارز این کلاهبرداری‌ها این است که آنها اصرار دارند که شما ارز رمزنگاری برایشان ارسال کنید. پس در بیشتر مواقع، اگر کسی از شما خواست که وجوه را از طریق انتقال الکترونیکی، کارت هدیه یا ارز رمزپایه پرداخت کنید، شک نکنید که یک کلاهبردار است.
در پایان، از عقل سلیم خود استفاده کنید و مراقب باشید که پول خود را در کجا (یا نزد چه کسی) سرمایه‌گذاری می‌کنید. همیشه قبل از سرمایه‌گذاری، خودتان شخصا تحقیق کنید. اگر این موارد را رعایت کنید، در دام کلاهبرداران نخواهید افتاد.