مراحل ایجاد یک قرارداد هوشمند در اکوسیستم بلاک چین

قراردادهای هوشمند برنامه هایی هستند که در صورت محقق شدن شرایط خاصی اجرا شده و بر روی یک بلاک چین حفظ می شوند. مطلب زیر می تواند به درک بهتر شما از قراردادهای هوشمند کمک کند:
قرارداد هوشمند چیست؟

قراردادهای هوشمند معمولا برای خودکارسازی اجرای یک توافق استفاده می شوند تا همه طرف ها بتوانند بلافاصله و بدون واسطه یا اتلاف وقت از انجام تصمیم خود مطمئن شوند. آنها همچنین می توانند یک گردش کار را به طور خودکار انجام دهند.

عبارت های ساده ” اگر/وقتی……آنگاه…..” در یک بلاک چین به صورت کد نوشته می شوند تا قراردادهای هوشمند را قابل اجرا کنند. هنگامی که شرایط از پیش تعیین شده محقق و تایید شد، فعالیت ها توسط شبکه ای از کامپیوترها انجام می شود.

این فعالیت ها می توانند شامل انتقال پرداخت ها به طرف های مربوطه، ارسال هشدار، ثبت نام وسیله نقلیه یا صدور بلیط باشد. زمانی که تراکنش کامل شد، بلاک چین به روزرسانی می شود. این بدان معناست که تراکنش غیرقابل تغییر و غیر قابل برگشت است و تنها کسانی می توانند نتیجه را مشاهده کنند که به آنها اجازه دسترسی داده شده است.

اتریوم پرکاربردترین بلاک چین قرارداد هوشمند برای اجرای قراردادهای خودکار است. قراردادهای هوشمند در این شبکه اغلب با زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) نوشته می شوند و به ‌راحتی در ماشین مجازی اتریوم (EVM) قابل راه‌اندازی و اجرا هستند.

پولکادات یکی دیگر از بلاک چین های قرارداد هوشمند است که توسط گاوین وود (یکی از بنیانگذاران اتریوم) ایجاد شده است. وی پس از آن که متوجه شد اتریوم هنوز تا رسیدن به اهداف خود به عنوان یک سیستم ایمن و مقیاس پذیر فاصله دارد، تصمیم گرفت شبکه بلاک چین خود را راه اندازی کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اتریوم و پولکادات مطلب زیر را مطالعه کنید:
اتریوم چیست؟ آموزش کامل اتریوم
پولکادات رقیب اتریوم؛ هر آنچه باید در مورد پولکادات بدانید

کاربردهای مالی مانند تجارت، سرمایه گذاری، وام و استقراض نمونه هایی از موارد استفاده قراردادهای هوشمند هستند. از آنها می توان در صنایع مختلف از جمله مراقبت های پزشکی، بازی و املاک و همچنین برای ایجاد کل ساختار شرکت استفاده کرد.

پایه و اساس قراردادهای هوشمند دیفای چیست؟

دفتر کل توزیع شده و ارزهای دیجیتال دو فناوری هستند که به عنوان پایه و اساس قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز عمل می کنند.
برای اطلاع از تفاوت های بین بلاک چین و دفتر کل توزیع شده به مطلب زیر رجوع کنید:
تفاوت بلاک چین و دفتر کل توزیع شده(DLT) چیست؟

برای تشکیل یک دفتر کل دیجیتال، ابتدا داده های موجود (یعنی تراکنش ها) باید به طور ایمن ذخیره شوند. این بدان معنی است که رتبه بندی و محتوای کلی تراکنش ها باید حفظ شود. تراکنش های مجزا در بلاک هایی در بلاک چین ها دسته بندی می شوند و این کار به طور متوالی ادامه می یابد.

پول مجازی توسعه یافته و معامله شده بر روی پلتفرم های دیجیتال (مانند بیت کوین) توسط بانک مرکزی اروپا به عنوان “ارز رمزنگاری غیرمتمرکز، دیجیتال و قانون گذاری نشده” شناخته می شود. در دهه 1990، پیشنهاداتی برای ایجاد یک ارز دیجیتال وجود داشت. با این حال، این تلاش ها استفاده از یک بانک (متولی دفتر کل) را برای پیگیری حساب های دارندگان پول ضروری کرد.

امروزه، بلاک چین ها راه حلی فنی برای انتشار این دفتر کل یا گزارش تراکنش در سراسر شبکه همتا به همتا و در عین حال حفظ یکپارچگی گزارش تراکنش ارائه می کنند. به لطف این پیشرفت، پلتفرم های ارز رمزنگاری اکنون در دسترس کاربران قرار دارند.

مراحل یک قرارداد هوشمند

ایجاد، فریز کردن، اجرا و نهایی شدن چهار مرحله مهم از چرخه عمر قرارداد هوشمند هستند. این با چرخه عمر توسعه بلاک چین تفاوت دارد. 

ایجاد (Create)

مرحله ایجاد شامل مذاکره برای رسیدن به توافق و عملیاتی کردن آن است. ابتدا طرفین باید در مورد محتوا، تعهدات و اهداف کلی قرارداد به توافق برسند. این شبیه به مذاکرات قراردادهای سنتی است و می تواند به صورت آفلاین یا آنلاین انجام شود. طرفین باید در پلتفرم دفتر کل مربوطه، کیف پول داشته باشند. شناسه آن در بیشتر موارد مستعار است و برای شناسایی طرفین و انتقال پرداخت ها استفاده می شود.

پس از توافق بر سر اهداف و محتوا، قرارداد باید به کد تبدیل شود. رسا بودن زبان کدنویسی قرارداد هوشمند مربوطه، کدگذاری قرارداد را محدود می کند. اکثر سیستم های قرارداد هوشمند زیرساختی را برای ساخت، نگهداری و آزمایش قراردادها جهت تایید وضعیت اجرایی و محتوای آنها فراهم می کنند.

همانطور که در زبان های برنامه نویسی سنتی مشاهده می شود، تبدیل الزامات به کد نیاز به تکرارهای متعدد بین ذینفعان و برنامه نویسان دارد. قراردادهای هوشمند در این خصوص تفاوتی با قراردادهای سنتی ندارند و احتمال چندین تکرار بین فازهای مذاکره و عملیاتی کردن آن وجود دارد.

در مرحله انتشار، قرارداد پس از توافق طرفین در مورد فرم رمزگذاری، در دفتر توزیع شده بارگذاری می شود. در طول این مرحله، نودها در دفتر کل توزیع شده قرارداد را به عنوان بخشی از یک بلاک تراکنش دریافت می کنند. زمانی که اکثر نودها بلاک را تایید کنند، قرارداد برای اجرا در دسترس است. از آنجا که قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز پس از پذیرش در بلاک چین قابل اصلاح نیستند، هرگونه تغییر در قرارداد هوشمند مستلزم ایجاد یک قرارداد جدید است.

اگرچه یک قرارداد هوشمند بر روی بلاک چین قرار می گیرد، این واقعیت به تنهایی نباید به عنوان توافق طرف برای ورود به قرارداد تفسیر شود. زیرا هر کسی می تواند یک قرارداد هوشمند را به بلاک چین ارسال کند که متضمن تعهد برای هر صاحب کیف پول تصادفی است.

فریز شدن (Freeze)

پس از ارائه  قرارداد هوشمند به بلاک چین، توسط اکثریت نودهای شرکت کننده تایید می شود. در ازای این خدمات باید به استخراج کنندگان کارمزد پرداخت شود تا شبکه با قراردادهای هوشمند تحت فشار قرار نگیرد.

اکنون، قرارداد و طرفین آن برای عموم آزاد بوده و از طریق دفتر کل در دسترس هستند. در مرحله فریز، هرگونه انتقال به آدرس کیف پول قرارداد هوشمند مسدود می شود و نودها مانند هیئت مدیره عمل کرده و تایید می کنند که پیش شرط های قرارداد برای اجرا محقق شده اند.

اجرا (Execute)

نودهای شرکت کننده قراردادهایی را که در دفتر کل توزیع شده ذخیره می شوند، می خوانند. پس یک قرارداد هوشمند چگونه اجرا می شود؟ صحت قرارداد تایید شده و کد توسط موتور استنتاج قرارداد هوشمند (کامپایلر، مفسر) اجرا می شود. قرارداد هوشمند زمانی اجرا می شود که ورودی های لازم از اوراکل های هوشمند و طرفین دخیل (تعهد به کالا از طریق کوین ها) دریافت شوند.

اجرای قرارداد هوشمند مجموعه جدیدی از تراکنش ها و شرایط جدیدی را ایجاد می کند. نتایج و اطلاعات وضعیت جدید وارد دفتر کل توزیع شده می شوند و با استفاده از مکانیسم اجماع تایید می شوند. 

نهایی کردن (Finalize)

تراکنش های حاصله و اطلاعات وضعیت به روز شده در دفتر کل توزیع شده ثبت می شوند و پس از انجام قرارداد هوشمند، با استفاده از فرایند اجماع تایید می شوند. دارایی های دیجیتالی از قبل تعهد شده منتقل می شوند (دارایی های از حالت فریز در می آیند) و با تایید همه تراکنش ها قرارداد تکمیل می شود.

مزایا و معایب چرخه عمر قرارداد هوشمند چه هستند؟

هر مرحله از چرخه عمر قرارداد هوشمند وعده کاهش هزینه ها، افزایش شفافیت و ایجاد اعتماد را می دهد. اما موانع، هزینه ها و تضادهای قانونی جدیدی را به همراه دارد.

از آنجایی که ایجاد قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز به دو مرحله تقسیم می شوند (مرحله مذاکره سنتی برای بندهای قرارداد و مرحله اجرای کد)، هزینه های صرفه جویی شده با استفاده از وکلای کمتر باید با هزینه های برنامه نویسان قرارداد هوشمند ارزیابی شوند.

زیرساخت اجرای غیرمتمرکز و طرف های شرکت کننده به لطف پیوند امن بین اجرای قرارداد و نهایی شدن پرداخت، نقش مجریان قرارداد را بر عهده می گیرند. این فرایند حل تعارض داخلی، شفافیت و عدالت را برای همه طرف های دخیل بهبود می بخشد.

از سوی دیگر، ماهیت برگشت ناپذیر قراردادهای هوشمند منعقد شده، مشکلات زیادی را در مورد جبران خسارت بوجود می آورند. چون بنا به تعریف، تراکنش های انجام شده تغییرناپذیر و غیرقابل برگشت هستند.

در حالی که چندین جنبه از چرخه عمر یک قرارداد هوشمند (مانند برنامه نویسی قرارداد هوشمند) نیازمند دانش فنی تخصصی هستند، پذیرش گسترده قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز (که با وعده صرفه جویی هزینه ها تقویت می شود) بدون شک موانع موجود برای ورود را کاهش خواهد داد و منجر به توسعه محیط های ایجاد، آزمایش و اشتراک قراردادهای هوشمند کاربر پسند خواهد شد.

آیا می توان یک قرارداد هوشمند را حذف کرد؟

قراردادهای هوشمند اتریوم یک عملکرد خودتخریبی را ارائه می دهند که به آنها اجازه می دهد یک قرارداد را در سیستم بلاک چین حذف کنند. با این حال، این یک شمشیر دو لبه برای توسعه دهندگان است. از یک طرف، این عملکرد خودتخریبی به توسعه دهندگان این امکان را می دهد تا قراردادهای هوشمند را از اتریوم حذف کرده و توکن ها را در مواقع اضطراری (مانند حمله) انتقال دهند. از سوی دیگر، این قابلیت می تواند موجب پیچیدگی روند توسعه شود و یک کانال حمله برای مهاجمان ایجاد کند.

هنگامی که نقص های امنیتی کشف می شوند یا عملکرد یک قرارداد هوشمند باید ارتقا یابد، توسعه دهندگان قرارداد را از بین می برند. آنها پس از رفع خطاها یا ارتقاء نسخه فعلی، نسخه جدیدی از قرارداد را راه اندازی خواهند کرد.