لیناز راجاکاس مدیرعامل کایسِرِکس، یک صرافی رمزنگاری و دفتر مبادلات خارج از بورس (OTC)، از سال 2014 در حال تحقیق درباره ی ارزهای رمزنگاری است. بیشتر آثار وی در وبلاگ blog.kaiserex.com قابل مشاهده است.
قیمت یک ارز، اطلاعات زیادی را در اختیار شما قرار نمی دهد و ارزش بازار (Market Capitalization) برای درک چگونگی عملکرد یک ارز بسیار مهم تر است. این مانند یک نقطه آغاز برای مقایسه و ارزیابی ارز رمزنگاری مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا ارزش واقعی یک شبکه را نشان می دهد و مقایسه سریع و دقیق ارزهای رمزنگاری را تسهیل می کند. با این حال، دارای نقاط ضعفی نیز هست.
مشکل ارزش بازار فعلی
ارزش بازار در اغلب سایت ها با استفاده از فرمول ساده زیر محاسبه می شود:
ارزش بازار = قیمت * عرضه در گردش (circulating supply)
هرچه عرضه ارز بیشتر باشد، ارزش بازار بیشتری خواهیم داشت. مشکل این روش محاسبه این است که در طول زمان برخی از ارزها مفقود، برخی دیگر در قراردادهای هوشمند مختلفی بسته و یا توسط یک موسسه در یک بازه زمانی معین قفل می شوند. این امر نشان می دهد که چرا ارزهای رمزنگاری فورک شده مانند بیت کوین کش یا بیت کوین گلد دارای چنین ارزش بازار بزرگی هستند و به این دلیل ارزش بازارشان، حتی به ارزش بازار واقعی آنها نزدیک نیست.
مشکل دیگر، محاسبه ارزش بازار یک عرضه اولیه سکه (ICO) است که 20 الی 50 درصد از کل موجودی آن توسط تیم توسعه و برخی از موسسات کنترل می شود. خالی از لطف نیست که روش های مختلف محاسبه ارزش های بازارِ عرضه اولیه سکه (ICOs) را نشان دهیم:
- ارزش بازار سرمایه گذاران = ارزهایی که سرمایه گذاران نگهداری می کنند * قیمت
- ارزش بازار تیم = ارزهایی که تیم در حال حاضر نگهداری می کند * قیمت
- ارزش بازار قفل شده = ارزهایی که برای مدت زمان معینی بسته شده اند * قیمت
نمونه هایی از ارزش های مختلف بازار از عرضه اولیه سکه اییاس (EOS) و اِلاستوس (Elastos):
ارزش بازار تنظیمی
ما برای محاسبه یک ارزش بازار واقعی تر از فرمول زیر استفاده می کنیم:
ارزش بازار تنظیمی = قیمت * ارزهای فعال در گردش
ما بلاک چین بیت کوین کش را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم و پی بردیم مبلغ 9.26 میلیون بیت کوین کش از زمان فورک آن در اول اوت 2017 ادعا شده است. ما آنها را جزو ارزهای فعال در گردش حساب می کنیم. از سوی دیگر وب سایت کوین مارکت کپ، میزان بیت کوین کش در گردش را 17.52 میلیون (دارای اختلاف 47.1 درصد) نشان می دهد. این یک رقم غیرممکن به نظر می رسد زمانی که فقط 4 میلیون بیت کوین مفقود شده را به حساب می آوریم.
یک محاسبه واقع بینانه تر برای محاسبه ارزش بازار بیت کوین کش، ضرب عرضه در گردش فعلی به میزان 9.26 میلیون دلار با قیمت فعلی آن است. زمان زیادی طول می کشد تا یک کاربر ارز فورک شده خود را ادعا کند. احتمال کمی وجود دارد که اصلا آنها ادعا شوند مگر قیمت به طور قابل ملاحظه ای افزایش یابد.
ارزش واقعی بازار
کوین متریکس، یک شرکت تحلیلی دارایی رمزنگاری، یک روش جدید را برای محاسبه ارزش واقعی بازار معرفی کرد.
در این روش ارزهای مفقود شده با استفاده از یک شیوه متفاوت کسر می شوند. ارزش بازار در این روش به وسیله ی سنجیدن قسمت های مختلف عرضه در گردش ارز در قیمت ها تاریخی (historical prices) محاسبه می شود. این روش پیچیده به نظر می رسد و البته که همینطور است. این روش به صورت عمیق تر در زیر توضیح داده شده است.
این متدولوژی از زمینه تاریخی (historical context) بهره می برد. به عنوان مثال اگر قیمت بیت کوین به قیمت 1000 دلار سقوط کند و تا یک ماه در این قیمت بماند و تنها میزان کمی ارز در این قیمت معامله شود، ارزش واقعی بازار به سختی تغییر خواهد کرد. این روش، صحیح به نظر می آید و به خوبی کار می کند زیرا ارزش واقعی با استفاده از قیمت های تاریخی و فعالیت تراکنش در آن زمان محاسبه می شود.
این نوع محاسبه ارزش بازار تنها برای ارزهای دیجیتال قدیمی تر مانند بیت کوین و لایت کوین کاربردی است و جهت محاسبه ارزش بازار ارزهای فورک شده مانند بیت کوین کش یا بیت کوین گلد ممکن است به طور کامل اشتباه از آب درآید.
مقایسه روش های محاسبه ارزش بازار
این مقایسه بیت کوین نشان می دهد که روش ارزش واقعی احتمالا صحیح ترین روش برای محاسبه ارزش بازار باشد. ارزش آن در طول بازار افزایشی سال 2017 بالا نرفت و در حال حاضر نسبتا پایدار می باشد.
ارزش بازار تنظیمی به آسانی بیت کوین های مفقود شده را (که حدود 4 میلیون هستند) از سرمایه در گردش حذف کرد و یک ارزیابی جایگزین را نشان می دهد.
با توجه به ارزهای فورک شده، می بینیم که روش محاسبه ارزش بازار تنظیمی خیلی بهتر عمل میکند و یک محاسبه واقعی از ارزش شبکه را ارائه می دهد زیرا در این روش تنها ارزهای فعالی که پس از عمل فورک ادعا شده اند، محاسبه می شود. از سوی دیگر روش محاسبه ارزش واقعی در چنین موقعیتی کاملا اشتباه خواهد بود و میزان آن حتی از روش سنتی محاسبه ارزش بازار بیشتر خواهد شد.
نتیجه گیری
برای سرمایه گذاران و معامله گران دانستن اینکه ارزش بازار چگونه محاسبه می شود و اینکه چنین محاسباتی دارای چگونه اشکالاتی است، اهمیت دارد.
همانطور که بازار رمزنگاری به تحولات خود ادامه می دهد، اطلاعات بازار قابل اعتماد تر و پخته تر می شود. مدل های جدید محاسبه به این عرصه وارد و ابزار های تجزیه و تحلیل بیشتری برای بلاک چین ساخته خواهند شد.