ارزهای پایدار ارزهای رمزنگاری هستند که از روشهای مختلفی برای ثابت نگه داشتن ارزش خود استفاده میکنند. این نوع ارزها برای داشتن ثباتی مانند ارزهای فیات (قوی) و حفظ امنیت، سرعت و هزینه پایین تراکنشهای داراییهای دیجیتال طراحی شدهاند. این ارزها در ابتدا برای به حداقل رساندن تاثیر نوسانات قیمت ارزهای رمزنگاری در معاملات و به عنوان پلی برای هزینههای اصلی و موسسات مالی ایجاد شدند. در حال حاضر ارزهای پایدار برای کاهش هزینهها و بارهای پرداخت وارد بانکها شدهاند.
چهار نوع اصلی ارز پایدار وجود دارد. سه ارز پایدار متمرکز توسط ارزهای فیات، کالاها یا ارزهای رمزنگاری پشتیبانی میشوند. در حالی که ارزهای پایدار غیر متمرکز برای حفظ خودکار ارزش به الگوریتمها و قراردادهای هوشمند متکی هستند.
آیا ارزهای پایدار پرحاشیه هستند؟
در حالی که بانکداران و مسئولان مربوطه، ارزهای پایدار را یک ابزار بسیار مفید میدانند، پتانسیل برخی از توکنها برای رقابت با ارزهای ملی باعث شده تا نهادهای نظارتی بسیار محتاط باشند.
در پاسخ به سوال مطرح شده باید گفت که این به نحوه استفاده و افرادی که از آنها استفاده میکنند، بستگی دارد. در ژوئن سال 2019، فیس بوک پروژه ارز پایدار خود را با نام لیبرا راهاندازی کرد. اما بعد از مدتی نام آن را به دیم (Diem) تغییر داد. هدف این بود که یک ارز پایدار با پشتوانه یک ارز ملی ایجاد شود که همه 2.3 میلیارد عضو این شبکه اجتماعی بتوانند از آن برای پرداخت استفاده کنند.
واکنشها به این ارز پایدار متفاوت بودند. برخی واکنشها بسیار محتاطانه و شامل درخواست برای قوانین سختگیرانه بودند. برخی از مقامات، بانکداران مرکزی، نهادهای نظارتی و سازمانهای مالی بین المللی در سراسر جهان هشدار دادند که لیبرا تهدیدی برای حاکمیت ملی و ثبات مالی جهان است. در این ارز اصلاحاتی صورت گرفته و در حال توسعه است، اما موانع بزرگی همچنان وجود دارند.
در طرف مقابل، برایان بروکس (رئیس دفتر کنترل ارز آمریکا) دستورالعملی را در ژانویه 2021 صادر کرد که به طور خاص به بانکها اجازه داد تا از شبکههای ارز پایدار برای تسهیل پرداختها و اجرای نودها استفاده کنند. در حالی که اتحادیه اروپا در حال کار بر روی چارچوب مقررات گستردهتری برای ارزهای رمزنگاری است که ارزهای پایدار را در بر خواهد گرفت.
بنابراین، آیا یک ارز پایدار که توسط یک شبکه رسانه اجتماعی غالب اداره میشود و ظاهرا در تلاش است تا یک ارز پایدار جهانی ایجاد کند، قادر به دور زدن و تضعیف ارزهای ملی است؟ البته که می تواند. آیا بانکها از ارزهای پایدار استفاده میکنند بدون این که نظم مالی جاری جهان را بر هم بزنند؟ نه چندان زیاد.
ارز پایدار با پشتوانه فیات چیست؟
ارز پایدار با پشتوانه ارزهای فیات (غالبا دلار آمریکا، همچنین یورو، ین و غیره) اولین و سادهترین نوع ارزهای پایدار است. این ارزها با نسبت یک به یک پشتیبانی میشوند. تا زمانی که ارزش ارز اصلی ثابت بماند، ارز پایدار نیز ارزش خودش را حفظ میکند. آنها اساسا با “اعتماد و اعتبار کامل” صادر کننده ارز فیات پشتیبانی میشوند و بانک مرکزی آن کشور ارزش آنها را حفظ میکند.
تدر با ارزش بازار حدود 62 میلیارد دلار (در زمان انتشار این مطلب) به طور قطع بهترین و بزرگترین ارز پایدار از این دست است. اما سایر ارزهای پایدار پیشرو بازار عبارتند از یو اس دی کوین ( 27.5 میلیارد دلار)، بایننس یو اس دی (12 میلیارد دلار) و دای (5.75 میلیارد دلار).
تدر مدتها ادعا میکرد که 100 درصد و با نسبت 1 به 1 توسط دلار آمریکا پشتیبانی میشود. پس از شکایت دادستان کل نیویورک از شرکت تدر، مشخص شد که 26 درصد از داراییهای پشتوانه تدر به صورت وام به صرافی بیتفینکس داده شده است. تدر اخیرا فاش کرد که تنها 3 درصد از دارایی هایش به صورت نقدی است.
ارز پایدار با پشتوانه دارایی
ارز پایدار که با دارایی پشتیبانی میشود، مشابه با ارزهای پشتیبانی شده توسط ارزهای فیات است، با این تفاوت که ارزش آن به داراییهای فیزیکی مانند طلا بستگی دارد.
ارزهای پایدار با پشتوانه کالا انواع وثیقههای ملموس دیگر را (مخصوصا طلا) جایگزین ارزهای فیات میکنند. اما برخی دیگر از ارزهای پایدار توسط سبدهای فلزات گرانبها و حتی املاک سوئیس پشتیبانی میشوند. به طور کلی، ارزش این ارزهای پایدار به مقدار مشخصی از کالا متصل شده و در یک مکان مشخص ذخیره میشوند. اغلب یک نهاد نظارتی این ارزها را حسابرسی میکند؛ چیزی که ارز پایدار تدر مدتهاست از آن طفره میرود.
پاکس گلد یک ارز پایدار با پشتوانه طلا است. براساس اعلام شرکت پکسوس، این شرکت به ازای مقدار خرید کاربرانش، همان مقدار طلا در بانک برنیک انگلیس ذخیره میکند که خریداران این ارز مالک آن هستند. هر توکن پاکس گلد معادل یک اونس تروا (تقریبا 31.1034768 گرم) است. دیجیکس گلد (DGX) معادل یک گرم طلا با خلوص 99.99 درصد است که در خزانه سنگاپور ذخیره شده و به صورت فصلی حسابرسی میشود.
ارز پایدار الگوریتمی چیست؟
این ارزهای پایدار پیچیده از الگوریتمها و قراردادهای هوشمند استفاده میکنند تا با افزایش یا کاهش عرضه، ثبات قیمت را حفظ کنند.
ارزهای پایدار الگوریتمی پیچیدهترین نوع ارزهای پایدار هستند که توسط هیچ نوع وثیقهای پشتیبانی نمیشوند. همانطور که از نامش پیداست، ارزش آن توسط الگوریتمهای تخصصی و قراردادهای هوشمند کنترل میشود که به طور خودکار عرضه توکنها را افزایش یا کاهش میدهند تا قیمت توکن برابر با ارز فیات پشتیبانش باشد. اگر قیمت توکن پایینتر از ارزش دلار، یورو یا هر ارز فیات دیگر باشد، الگوریتمها تعدادی از توکنها را از چرخه حذف میکنند. اگر قیمت توکن از ارز فیات بیشتر شود، الگوریتمها توکنهای جدیدی را به بازار عرضه میکنند.
به عبارت دیگر، هدف این ارزهای پایدار ایجاد یک بانک مرکزی غیرمتمرکز و خودکار است که برای حفظ قیمت در یک سطح، عرضه ارز پایدار را در صورت نیاز افزایش یا کاهش میدهد.
ارز پایدار پشتیبانی شده توسط ارز رمزنگاری چیست؟
ارزهای پایدار مبتنی بر وثیقه ارز رمزنگاری توسط سبدی از یک یا چند ارز رمزنگاری دیگر پشتیبانی میشوند. از آنجا که این ارزهای رمزنگاری خود نوسانات زیادی دارند، وثیقه زیادی برای این نوع ارزهای پایدار مورد نیاز است. خریداران باید توکنهای وثیقه خود را در قراردادهای هوشمند قفل کنند و در صورت کاهش بیش از حد ارزش وثیقه، این توکنها لیکوئید خواهند شد.
یکی از معروفترین ارزهای پایدار پشتیبانی شده توسط ارزهای رمزنگاری، دای از میکردائو با قیمت 1 دلار است. با این حال، میکردائو در جریان رویداد “قوی سیاه” در 12 مارس 2020 (که در آن قیمت اتریوم پس از لیکوئید شدن تعداد زیادی از موقعیتها به نصف کاهش یافت) دریافت که اطمینان از این که سیستم میتواند شرایط بحرانی را کنترل کند، بسیار مهم است و به همین دلیل مجبور به اعمال تغییرات اساسی در حاکمیت و مدیریت حراج شد. این تغییرات موفقیت آمیز بودند و ارزش بازار ارز پایدار دای در زمان انتشار این مطلب در حدود 5.75 میلیارد دلار بود.
در این تابستان، فری تن (Free TON) نیز وارد رقابت شد. این یک پروژه بلاک چین کاملا غیر متمرکز است که کار بلاک چین شبکه باز تلگرام را پس از کنار کشیدن این شبکه پیام رسان، ادامه داد.
تابستان امسال، فری تن در حال برنامه ریزی برای عرضه یک ارز پایدار هم نیا با توکن تن کریستال (TON Crystal) خودش است. نقدینگی این ارز پایدار 100 درصد با اتریوم قفل شده پشتیبانی میشود و بازده بالقوهای را برای ارائه دهندگان نقدینگی فراهم خواهد کرد. طبق اعلام TON Labs (توسعه دهنده اصلی پروژه Free TON)، این ارز ” برای سرویسهای دارای اشتراکهای دورهای و عرضههای پر ریسک” کاربرد گستردهای خواهد داشت.
آیا یک ارز پایدار میتواند اتریوم را مقیاس پذیر کند؟
TON Labs افزود با توجه به ازدحام شبکه اتریوم به دلیل سرعت پایین پردازش تراکنشها و قیمت گس خیلی بالا، ارز پایدار فری تن یک راه حل لایه دو واقعی با مزیتهای بسیار زیادی است. استفاده از راه حل لایه دو فری تن کمک زیادی به رفع این مشکل میکند. با این ارز پایدار، میتوان تراکنشهای خُرد بسیار ارزان را انجام داد و در کسری از زمان در بلاک چین اصلی پذیرفته خواهند شد.
این به نوبه خود طیف وسیعی از کاربردهای جدید را ازجمله پرداختهای کوچک قابل اجرا در زمینههایی مانند پرداخت و بازی به همراه خواهد داشت.
جدای از پل جدید بین فری تن و اتریوم که توسط بروکسوس (Broxus) ساخته شده و پتانسیل عظیم مقیاس پذیری شاردینگ پویای این پروژه، بزرگترین مانع این ارز پایدار در آینده آشنا کردن کاربران با ویژگیهای این پلتفرم و اثبات این که میتواند بارهای زیادی که برای آن ساخته شده تحمل کند، است.